Ook Orde van Architecten – Vlaamse Raad wil einde stellen aan schijnzelfstandigheid
Deze namiddag vond in de commissie Sociale Zaken een hoorzitting plaats over het wetsvoorstel van federaal parlementslid Anja Vanrobaeys (Vooruit) rond de bestrijding van schijnzelfstandigheid bij startende architecten. In dat wetvoorstel staan een aantal maatregelen om startende architecten beter te beschermen en misbruik te voorkomen. De hoorzitting werd ingeleid door Anton Draye, de voorzitter van de Orde van Architecten – Vlaamse Raad. Ook voor de Orde is het duidelijk dat schijnzelfstandigheid moet worden aangepakt.
Op vraag van auteur Anja Vanrobaeys werd gewacht met de verdere behandeling van het wetsvoorstel tot na de bekendmaking van de resultaten van het EquiLibre-onderzoek naar het verdienmodel en de jobkwaliteit van architecten. Dat onderzoek werd gevoerd door de KU Leuven op initiatief van de Orde van Architecten – Vlaamse Raad. De bevraging bij 1.800 architecten bevestigde dat de sector zwaar onder druk staat. Bijna 20 procent van de respondenten overweegt de sector te verlaten en ruim 75 procent vindt dat de vergoeding te laag is voor het geleverde werk. Eén op de vijf architecten rapporteert een ongunstige financiële situatie, één op de twintig omschrijft de thuissituatie zelfs als zeer ongunstig.
Bediendenstatuut moet de norm worden
Vooral bij startende architecten komt het vaak voor dat ze als zelfstandige werken voor één en hetzelfde kantoor, wat kan wijzen op schijnzelfstandigheid. Vaak gaat dit gepaard met lage lonen en een gebrek aan sociale bescherming.
“Schijnzelfstandigheid is een vorm van sociale fraude”, zegt Orde-voorzitter Anton Draye. “Het spreekt voor zich dat een deontologisch instituut als de Orde dergelijke praktijken laakt. Maar er bestaat ook de vrijheid van contracteren. Het zelfstandigenstatuut en het vrij beroep zijn bovendien nauw met elkaar verbonden. Tegelijk hoorden we de terechte onvrede van jonge architecten. Daarom besliste de Vlaamse Raad van de Orde in maart dat de samenwerkingsvorm tussen stagiair en stagemeester onder bediendenstatuut de norm zou moeten worden. Gezien hiervoor een wetswijziging nodig is, zullen we in tussentijd het bediendenstatuut algemeen aanbevelen. Vandaag al is het bediendenstatuut voorzien in het model van stageovereenkomst van de Orde van Architecten.”
De Orde van Architecten hoopt dat door dit wetsvoorstel het debat over het architectuurberoep wat breder kan worden opengetrokken. Anton Draye: “Als Orde willen we hierin onze maatschappelijke rol spelen en onze verantwoordelijkheid nemen door alle betrokken partijen samen rond de tafel te brengen en te komen tot oplossingen waar iedereen zich in kan vinden.”
De Orde van Architecten telt vandaag bijna 16.000 leden. Ze stelt de deontologische regels op voor het beroep van architect en ziet toe op de naleving ervan. Alle architecten die in België actief zijn, moeten zich verplicht inschrijven bij de.