Vergunningsaanvragen in Vlaanderen op laagste peil in jaren
Een historisch laag aantal vergunningsaanvragen voor nieuwbouw; renovatie die opnieuw wegzakt na een korte heropflakkering en sloop- en heropbouwprojecten die blijven afnemen. Uit de ‘Bouwbalans’ van Embuild Vlaanderen, de analyse van de vergunningsaanvragen van 2024, blijkt dat het aantal residentiële bouw- en renovatieprojecten in de komende jaren fors zal afnemen. Het aantal vergunningsaanvragen is bij uitstek de kanarie in de koolmijn om bouwconjunctuur en -activiteit snel en op langere termijn te voorspellen.
“Terwijl
de vergunningsaanvragen sterk teruglopen en de prognose voor de bouw
verslechtert, weegt ook de pfas-problematiek op de sector”, zegt Caroline
Deiteren, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen. “Niet alleen neemt de
bouwactiviteit en het aantal woonprojecten af, ook dreigt de onzekerheid rond
pfas nog meer stokken in de wielen te steken. Een robuust, veilig en haalbaar
kader dringt zich eerder vandaag dan morgen op.”
Nieuwbouw presteert historisch slecht
Voor
nieuwbouw staan alle alarmbellen op rood. De vergunningsaanvragen bevinden zich
voor 2024 op een historisch minimum. Met 44.609 vergunningsaanvragen doen we
40% slechter dan het piekjaar 2019. Sindsdien is nieuwbouw in vrije val.
Ook sloop
en heropbouw neemt af. In 2020 en 2021 kende het aantal gesloopte gebouwen in
Vlaanderen een opvallende stijging (+11%) en (+9%). Vanaf 2022 veranderde het
patroon en begon het aantal gesloopte gebouwen te dalen, met afnames van
respectievelijk 7% in 2022 en 6% in 2023. In 2024 lijkt de daling te vertragen,
met een beperkte afname van 1%.
“Met de
Bouwbalans brengen we ook de vergunningen voor meergezinswoningen in kaart. Die
zijn cruciaal om de bouwshift en verdichting te realiseren. Uit de cijfers
blijkt dat het aandeel van de meergezinswoningen schommelingen kent, maar zich
blijft situeren tussen de 55 en 60%. Voor 2024 gaat het om bijna 57%”, aldus
Caroline Deiteren.
Ook renovaties nemen af
Na een
opflakkering in 2023, is het aantal vergunningsaanvragen voor renovaties in
2024 teruggelopen met 6%. Uit de Bouwbalans blijkt de renovatiemarkt jaar na
jaar sterke schommelingen te vertonen: goede vooruitzichten worden afgewisseld
met negatieve prognoses De renovatiemarkt is bijgevolg te wisselend om de
structurele daling van de nieuwbouwmarkt (deels) te kunnen compenseren.
“Momenteel
ondergaat jaarlijks 1% van het gebouwenbestand een energierenovatie, maar dat
dienen we op te krikken naar 3% om de klimaatdoelen te bereiken. De huidige
daling is niet alleen slecht nieuws voor de sector, maar ook voor de
huishoudens, die hun centen langs ramen en deuren naar buiten zien verdwijnen.
Zij hebben nood aan een beleid dat een prioriteit maakt van energierenovaties
om de mensen van het gas af te helpen en energiecrises in de toekomst te
vermijden. Dat vinden we vandaag niet terug in het pakket aan maatregelen.”