Gebruik je gereedschap efficiënter met de 5S-methode

Op bouwplaatsen worden vaak verspillingen vastgesteld (zie Buildwise-artikel 2019/03.07) die onvermijdelijk tot een vermindering van de rendabiliteit leiden. Door het gereedschap efficiënter te gebruiken, zal er echter minder verloren tijd in het dagelijkse werk sluipen en zal de flow van de werken gegarandeerd kunnen worden (zie Buildwise-artikel 2020/03.07). Hiervoor kan men zich baseren op de 5S-methode van het lean bouwen (zie Buildwise-artikel 2018/02.15). Deze bestaat uit vijf stappen en reikt bedrijven een werkstructuur aan die hen in staat moet stellen om systematisch en op al hun bouwplaatsen een kwaliteitsvolle werkomgeving te creëren. Deze moet functioneel, proper, makkelijk te onderhouden en veilig zijn.

Stap 1: scheiden

De eerste stap van de 5S-methode bestaat erin om ervoor te zorgen dat alleen nuttige en bruikbare voorwerpen op de werkplek aanwezig zijn. Het is dus belangrijk om je materieel regelmatig na te kijken en indien nodig te vervangen.

Zo moet een lijmkam waarvan de tanden te ver afgesleten zijn door de voortdurende wrijving met de ondergrond, vervangen worden. De lijmrillen die met een dergelijke versleten lijmkam aangebracht worden, zullen immers dunner zijn dan verwacht.

Een lange rei die niet meer recht is, zal op zijn beurt leiden tot bulten en holtes, waardoor het af te werken oppervlak onvlak zal worden.

Het is ook belangrijk om het materiaal enkel te gebruiken voor de taken waarvoor het bedoeld is. Indien je met je gereedschap moet wringen of er overdreven kracht op moet zetten, dan betekent dit dat het niet geschikt is voor de opdracht in kwestie en kies je beter voor een ander werktuig.

Stap 2: schikken

Of het nu gaat om klein gereedschap (zoals een lijmkam, een mixer of een lasermeter) of om grotere uitrustingen (zoals slijpmachines of zelfs je bestelwagen): orde en netheid zijn belangrijk. Daarom is het aangeraden om je bestelwagen en je opslagplaats praktisch en overzichtelijk in te richten. Als alles een vast plekje heeft en steeds netjes op zijn plek opgeborgen wordt, dan vind je immers snel wat je nodig hebt. Bovendien straalt een opgeruimde bestelwagen professionaliteit uit.

Door je gereedschap in koffers of vakken op te bergen, voorkom je dat er stof bij kan. Wanneer het materieel in de bestelwagen goed opgeborgen of vastgemaakt is, dan loopt het bovendien minder kans op schade bij bochten of bruuske manoeuvres.

Stap 3: schoonmaken

Verder kan men op de bouwplaats veel tijd winnen door ervoor te zorgen dat al het materiaal proper en gebruiksklaar is.

Voor gereedschap dat gesmeerd moet worden, is het aangeraden om op regelmatige basis een smeerbeurt in te plannen en hierbij gebruik te maken van een geschikt smeermiddel (bv. vet, olie of grafiet). Deze smeerbeurten worden best afgestemd op de gebruiksfrequentie en -duur van het materiaal. Hoe langer en hoe vaker je een bepaald gereedschap gebruikt, hoe vaker je met andere woorden zo’n smeerbeurt moet inplannen.

Stap 4: standaardiseren

Om de doeltreffendheid ervan te waarborgen, moeten de drie voormelde stappen consequent en uniform toegepast worden. Dit kan bijvoorbeeld gecontroleerd worden in het kader van een werfrondgang.

Stap 5: standhouden

De laatste stap van de 5S-methode bestaat erin om erover te waken dat de voorgaande stappen systematisch volgehouden worden. 

Samenvatting van een artikel, verschenen op de pagina’s 14-15 van het Buildwise Magazine 2021/4 (juli-/augustus 2021). Enkel het originele Buildwise-artikel geldt als referentie.