Het hoogste houten gebouw ter wereld

De eerste tien verdiepingen van Mjøstårnet hebben vloerelementen op houtbasis die werden geplaatst met behulp van Moelven’s Trä8-systeem. Moelven levert het gelamineerde hout en installeert ook de houten structuren. De grootste werkzaamheden vonden plaats van september 2017 tot nu. Het gebouw wordt nu afgewerkt en opent op 1 maart 2019.

Moelven maakte gebruik van een volledig nieuwe en nooit geteste assemblagetechniek. “Buitenstaanders denken wellicht dat er een groot risico bestaat bij het gebruik van een nieuwe montagemethode voor zo’n groot en prestigieus project. Na vele jaren van ontwikkeling waren we echter klaar om een nieuwe stap inzake houtbouw te zetten”, zegt Rune Abrahamsen, directeur van Moelven Limtre.

Mjøstårnet wordt 81 m hoog en zal 18 verdiepingen tellen. Het project wordt Moelvens tweede wereldrecord in termen van hoge houten gebouwen. In 2014 werd het appartementencomplex Treet in Bergen voltooid. De structuur, met een hoogte van 51 m en goed voor 14 verdiepingen, werd voor het eerst geassembleerd in de fabriek in Moelv voordat deze naar de bouwplaats werd getransporteerd voor de uiteindelijke assemblage.

Uiterste precisie

Voor Mjøstårnet werden de balken echter rechtstreeks naar de bouwplaats gebracht, zonder enige vorm van proefmontage. “Dit is uiterste precisie. De balken arriveren volledig verwerkt op de bouwplaats en daar moeten ze passen tot op de millimeter. Er is geen ruimte voor fouten in de assemblage. Het principe lijkt bijna op Lego voor volwassenen: alle stukken hebben een specifieke plaats en ze moeten perfect passen”, zegt Abrahamsen.Deze constructiemethode zorgde er ook voor dat het bouwen van Mjøstårnet veel sneller verliep dan gebruikelijk. Wanneer het grootste houten gebouw ter wereld in maart 2019 klaar zal zijn, is dat te danken aan de snelheid waarmee de voorbije maanden vele honderden gelamineerde houten balken op hun plaats werden gehesen. “Deze assemblagemethode is zeer efficiënt in termen van tijd en zal de nieuwe standaard voor dergelijke gelamineerde structuren worden”, verklaart Abrahamsen.

De daadwerkelijke montage gebeurde met behulp van een grote kraan op de bouwplaats. Er werd geen externe steiger gebruikt. Zodra Moelven de gelijmde structuren  op de juiste plaatsen had gebracht, werden verschillende verdiepingen tegelijkertijd gehesen. “We hebben vier tot vijf verdiepingen per keer omhoog getild. Daarna hebben we ze aangevuld met Trä8-vloerelementen. Dit zijn echt enorme constructies en het is een ongelooflijk gevoel om te zien dat bijna 20 m van de hoogte van het gebouw in één keer op zijn plaats wordt gehesen”, aldus Lars Ivar Lindberg van Moelven Limtre.

Brandveiligheid

De brandveiligheidsmaatregelen die in Mjøstårnet worden toegepast maken het houten gebouw veel veiliger dan een overeenkomstig gebouw met een traditionele stalen en betonnen structuur. “Mjøstårnet is één van de veiligste gebouwen langs het meer Mjøsa, en kan zelfs een grote brand weerstaan”, zegt Zelfs Andersen, brandconsultant bij Sweco Norge AS, het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de brandveiligheid in het gebouw.

Tot 1997 was het in Noorwegen verboden om houten huizen met meer dan drie verdiepingen te bouwen. Die wet werd ingesteld na de beruchte brand van Ålesund in 1904, toen vrijwel de hele stad verwoest werd. De meeste huizen in de rampstad waren, zoals trouwens meestal in Noorwegen, opgetrokken uit hout. Een omgevallen petroleumlamp zou de brand veroorzaakt hebben. Het vuur woedde 16 uur, verwoestte 850 huizen en maakte 10.000 inwoners dakloos.“Er is veel veranderd sinds de brand van Ålesund en bij Moelven hebben we een lange ervaring met het bouwen van hoge en brandwerende houten gebouwen. De dakspanten structuren behouden hun draagvermogen in een uitslaande brand. Onze brandproeven tonen aan dat het gelamineerde hout zorgt voor een beschermende laag waardoor het vuur uitsterft. Zelfs na langdurige blootstelling aan brand zal een dakspanten constructie met zulke stevige afmetingen zoals in Mjøstårnet een voldoende grote dragende kern van vers hout hebben. De structuren zijn ook op voldoende afstand van elkaar geplaatst zodat een brand zich niet kan voortzetten wanneer enkel de structuren in brand staan. Dit voorkomt dat het gebouw instort, zelfs in het geval van een uitslaande brand in de fittingen en de inrichting“, zegt Even Andersen.

Daarnaast werden een aantal aanvullende maatregelen genomen die zelfs niet altijd in een gewoon stalen of betonnen gebouw worden  toegepast. Zo is de gevel speciaal aangepast tegen brandverspreiding en werden de buitenste wandelementen behandeld met een brandvertragend materiaal. Het gebouw heeft een speciale beregeningsinstallatie en elk appartement op elke verdieping werd uitgevoerd als een afzonderlijke vuurcel. Dit gebeurde om te voorkomen dat een brand zich gemakkelijk zou kunnen verspreiden naar een volgende kamer. Het gebouw werd bovendien uitgerust met een ultramodern sproeisysteem. Het verschil met een traditionele sprinklerinstallatie is dat deze van het Mjøstårnet-gebouw werd aangepast om een groter watervolume te kunnen verschaffen en een onafhankelijke extra watertoevoer heeft.

In Mjøstårnet wordt speciaal voor de brandweer een controlekamer geïnstalleerd met een grafisch overzicht van alle ruimtes dat snel en efficiënt blussen mogelijk maakt. Het brandalarm is direct gekoppeld aan de brandweerpost en de watervoorziening voor de brandweer wordt verdubbeld. Het zwakste punt in een houtconstructie is het staal dat wordt gebruikt voor de daadwerkelijke verbindingen in de structuur. Stalen platen en pluggen in de dakspantenstructuur beschermen de verbindingen en gewrichten en deze worden uitgerust met speciale vuurstrips die bestand zijn tegen hoge temperaturen en voorkomen dat het vuur zich verspreidt.

Sweco voerde het structurele ontwerp van Mjøstårnet uit. Woodcon / Stora Enso leverde CLT-wanden voor de lift- en de trapassen. Ringsaker Vegg- og Takelementer produceerde de vloerelementen en de houten wandelementen. Metsä Group leverde gelamineerd fineerhout voor de vloerelementen. Nordic Steel stond in voor het staal dat wordt gebruikt in de verbindingen.