Infrabel plaatst als eerste in Europa dwarsliggers in zwavelbeton

De eerste nieuwe dwarsliggers, die tussen Puurs en Antwerpen werden gelegd, zijn groenachtig van kleur. Het is een symbool, een knipoog van de fabrikant, maar de verandering is veel fundamenteler dan dat. 

 

Deze nieuwe ‘groene’ dwarsliggers, de eerste die in Europa werden geplaatst, zijn gemaakt van een revolutionair materiaal: zwavelbeton (zie  %%ARTICLELIE:35974%%https://www.bouwkroniek.be/article/zwavel-maakt-beton-circulair.35974%%/ARTICLELIE:35974%%). Dit betekent dat de dwarsligger niet langer van cement is gemaakt, maar zwavel gebruikt als bindmiddel. Er zijn heel wat voordelen. Om cement te maken, heb je een temperatuur van 1.400 °C nodig. Heel energie-intensief dus. Met zwavelbeton is 140 °C voldoende om de dwarsligger vorm te geven. Maar om cement te maken, komt er ook nog eens veel CO2 vrij. In totaal is er bij dit nieuwe productieproces 40% minder CO2-uitstoot. Dat wil zeggen dat we gaan van 75 kg CO2 per dwarsligger naar 45 kg CO2. Met deze innovatie kan elk jaar het equivalent van de jaarlijkse CO2-productie van 100 huishoudens worden gecompenseerd.

 

Maar dat is niet alles. Zwavelbeton is ook volledig recycleerbaar. En dit in tegenstelling tot de vroegere houten dwarsliggers. Houten dwarsliggers moeten zorgvuldig verbrand worden omdat ze behandeld zijn met creosoot, een chemische stof die hen beschermt tegen de weersomstandigheden. Ook de betonnen dwarsliggers die op het einde van hun levensduur zitten, worden niet optimaal opnieuw gebruikt. Zij belanden deels als grind of steenslag in de wegenbouw. Maar de dwarsliggers uit zwavelbeton, die op het einde van hun levensduur zitten of die op termijn beschadigd raken, kunnen omgesmolten worden tot nieuwe dwarsliggers.

Een laatste voordeel, ten slotte, is dat dit materiaal het mogelijk maakt zwavel te recycleren, een afvalproduct van de olie-industrie.

“De trein is het meest milieuvriendelijke vervoermiddel. Maar het kan nog beter, zoals met dwarsliggers uit zwavelbeton. Dit is een primeur in België en Europa waar we trots op mogen zijn:  een kleine ecologische revolutie voor onze spoorwegen. Mijn ambitie voor de spoorwegen is ook om onderzoek te steunen  en te werken aan duurzame, toekomstgerichte en innovatieve oplossingen. Infrabel rust niet op zijn lauweren en daar ben ik blij om. Net als voor onze hele economie is het belangrijk dat onze overheidsbedrijven de ecologische omslag maken", zegt Georges Gilkinet, vice-eerste minister en federaal minister van Mobiliteit.

 

De zwavelbeton dwarsliggers zullen door de firma De Bonte vanaf augustus in productie gaan. Dit familiebedrijf heeft een ruime ervaring in de productie van betonproducten. Vorig jaar haalde De Bonte een volledig nieuwe overheidsopdracht binnen bij Infrabel. Het bijzondere aan deze opdracht? De invoering van verschillende milieucriteria bij de keuze van leverancier. In de overheidssector is de prijs vaak de enige bepalende factor bij het toekennen van een opdracht. Maar omdat Infrabel zijn ecologische voetafdruk wil verkleinen, wou de infrastructuurbeheerder dat er behalve de prijs ook een voordeel werd toegekend aan de leverancier en aan het product dat de grootste voordelen biedt voor de planeet. In dit geval waren een beperking van de CO2-productie (in het fabricageproces of in transport van het materiaal) en een betere circulariteit van het product goed voor 40% van de toekenning. De kosten wogen voor 60%. Deze criteria, in combinatie met een zeer concurrentiële prijs, gaven De Bonte het voordeel. De ‘groene’ dwarsliggers zullen gedurende acht jaar, tegen een tempo van 25.000 stuks per jaar worden geproduceerd. En dit in een vestiging in de regio Bergen waar ze tot nu toe gespecialiseerd waren in de productie van dwarsliggers voor wissels. In de toekomst wil Infrabel milieucriteria nog op andere, nieuwe markten toepassen.

“Zoals het spoor vroeger een revolutie voor de maatschappij teweegbracht, zo zorgt De Bonte nu voor een revolutie van het spoor. Met deze 100% circulaire dwarsligger zijn we pioniers in de wereld. We besparen met dit project alleen al liefst 6.000 ton CO2. Een grote stap richting een duurzamere toekomst”, stelt Pascal Blommaert, CEO De Bonte.

Heel wat Europese spoorinfrastructuurbeheerders hebben al belangstelling getoond voor deze innovatieve technologie. Maar Infrabel is de eerste om deze op grote schaal te gebruiken. Om tot dit punt te komen, werden natuurlijk bepaalde garanties ingebouwd. Verschillende testen wezen uit dat zwavelbeton net zo goed bestand is tegen de hoge dynamische belasting van de treinen als traditioneel beton. Het is ook minder poreus dan klassiek beton. Dat betekent dat zwavelbeton dus minder gevoelig is voor infiltratie (van bv. water). Daarom is het ook beter bestand tegen chemische aantasting en slijtage.

 

Zwavelbeton lijkt alle voordelen te hebben van een materiaal van de toekomst. Toch kan het gebruik ervan niet worden veralgemeend. Omdat het materiaal al smelt bij 114 °C, en dus een relatieve kleine brandweerstand heeft, kan het bijvoorbeeld nooit worden gebruikt in de sector van de woningbouw. In de spoorwegsector daarentegen zijn er wel nog andere toepassingen mogelijk, zoals het maken van perronboorden.

Foto's: (c) Infrabel/Benjamin Brollet