Nieuwe EU-wetgeving zet Belgische hout- en bouwsector onder tijdsdruk
Hout is al eeuwenlang een van de meest veelzijdige en geliefde grondstoffen in België en speelt een cruciale rol in de bouwsector, meubelindustrie, papierproductie en zelfs in de energievoorziening. Tegelijkertijd staat de sector voor een ongekende uitdaging. Door de nieuwe EU Deforestation Regulation (EUDR) moeten bedrijven vanaf 2025 aantonen dat hun hout volledig legaal en ontbossingsvrij is. Dit brengt strengere regelgeving en extra kosten met zich mee, en de tijd om een sluitend systeem op te zetten is beperkt.
De EU Deforestation Regulation wil ervoor zorgen dat bepaalde grondstoffen – waaronder hout – die in de EU worden verhandeld of ingevoerd, niet bijdragen aan ontbossing of bosdegradatie. Bedrijven moeten bijgevolg kunnen aantonen dat hun producten: ontbossingsvrij zijn en in overeenstemming met de wetgeving van het land van herkomst zijn geproduceerd. Voor middelgrote en grote bedrijven treedt de regelgeving in werking op 30 december van dit jaar. Voor de meeste kmo’s is de deadline 30 juni 2026.
Bouwsector en meubelindustrie onder het vergrootglas
De Belgische bouwsector en meubelindustrie staan centraal in deze uitdaging. Trends zoals ‘fast furniture’ – goedkope meubels met een korte levensduur – stuwen de vraag naar goedkoop hout op. Dit zet druk op leveranciers, die soms hun toevlucht nemen tot illegale houtkap, vooral in landen met zwakke wetshandhaving. Naar schatting is in sommige tropische regio’s 50 tot 90% van de houtkap illegaal, dat zet zowel bossen als de legale houtsector wereldwijd zwaar onder druk.
Om aan EUDR te voldoen, moeten bedrijven hun hout kunnen herleiden tot het exacte perceel waar het gekapt werd. In de praktijk is dat complex, zeker bij lange en internationale toeleveringsketens met veel tussenpartijen. De regelgeving verplicht een drieledige due diligence-procedure: data verzamelen over product, leverancier en geolocatie van de kap; een risicoanalyse om te kunnen beoordelen of er een risico is op ontbossing of illegale herkomst en een verklaring indienen waarin wordt bevestigd dat er geen of een slechts verwaarloosbaar risico is.
Wachten is geen optie meer
De EUDR wordt vaak als last gezien, maar biedt ook kansen. Consumenten en afnemers willen immers steeds vaker weten waar hout vandaan komt, en of het verantwoord is geproduceerd. Wie nu investeert in transparantie en verantwoord beheer, bouwt een sterk merk en behoudt toegang tot de Europese markt.
"De EUDR dwingt bedrijven om anders naar hun keten te kijken", zegt Stijn Scheepers, Country Director Benelux bij osapiens. "Met de juiste tools wordt compliance geen papieren last, maar is het een kans om je te onderscheiden als duurzaam en betrouwbaar merk en toekomstgerichter te kunnen werken."
De deadlines lijken misschien nog haalbaar voor bedrijven die nog geen actie hebben ondernomen, maar in werkelijkheid is het vijf voor twaalf. Bedrijven die nog langer wachten, spelen met vuur. Boetes, inbeslagname van goederen en reputatieschade liggen dan op de loer.
“Uit ervaring weten we dat opzetten van een sluitend traceerbaarheidssysteem vaak 12 tot 18 maanden vergt”, aldus Scheepers. “Het is nog niet te laat om uit de startblokken te schieten, maar nóg langer wachten is echter geen optie meer.”