De orderboeken bij de schrijnwerkers zijn goed gevuld. Liefst 95% van de ondervraagde bedrijven zegt momenteel ruim voldoende werk te hebben. 27% is nog fulltime bezig voor 1 tot 3 maanden en 31% zit goed voor minstens een half jaar. 44% geeft aan teveel werk te hebben. In 2018 was dat nog maar 20%. 33% van de bevraagde schrijnwerkers en interieurbouwers geeft aan dat de orderboekjes beter gevuld zijn dan vorig jaar.
Personeel
“Door het hoge werkvolume is ook de vraag naar extra werkkrachten groot”, zegt Pol Clement, voorzitter van de Schrijnwerkers en Interieurbouwers bij Bouwunie. “54% van de bevraagde bedrijven is momenteel op zoek naar nieuwe werkkrachten. Dat is een recordaantal. De arbeidsmarkt is en blijft erg krap. Het vinden van gekwalificeerde mensen is dan ook knelpunt nummer één voor de schrijnwerkers.” De zaakvoerders zoeken vooral extra personeel (74%) en in mindere mate vervanging (26%).
Het vaakst gebruikte kanaal om nieuw personeel te vinden is het informele kanaal (werknemers, familie, vrienden, ..). Andere kanalen zijn online (website, facebook), een uitzendkantoor of de lokale krant. De troeven die het vaakst ingezet worden om werknemers aan te trekken en te behouden, zijn een aangename werksfeer en de familiale omgeving. Een goede verloning sluit de top drie.
Levertermijnen
Zowat alle bevraagde schrijnwerkers-interieurbouwers melden problemen met de levertermijnen en kampen met stijgende prijzen van producten. Het gaat dan vooral over constructiehout, plaatmateriaal, osb en mdf, planken en latten, meubelbeslag, isolatie, raamprofielen maar ook hulpgoederen zoals siliconen en lijmen en keuken- en sanitaire toestellen. 58% van de Vlaamse schrijnwerkers verwacht nog prijsstijgingen dit jaar. 19% kan de prijsstijging doorrekenen aan de klant, 66% gedeeltelijk en 14% zegt dat ze de prijsstijgingen volledig voor eigen rekening moeten nemen.
8 op de 10 van de Vlaamse schrijnwerkers zegt dat hun projecten door deze problematiek vertraging oplopen. Gemiddeld gaat het om een zestal weken. De helft probeert te anticiperen op prijsstijgingen en bestelt sneller dan gewoonlijk of legt in de mate van het mogelijke meer voorraad aan. 44% maakt offertes met prijsvoorbehoud. 43% houdt meer voorraad aan. 25% werkt met een prijsherzieningsclausule en 23% werkt met dagprijzen. Bouwunie pleit voor begrip bij de klanten. “We zijn zelf ook slachtoffer van de volatiele prijzen en de toeleveringsproblemen van de producten. We hopen dat de markt zich snel herstelt”, aldus Pol Clement.
De problemen met leveringen en het ontbreken van personeel schuiven de klassieke knelpunten van de sector naar de achtergrond. De administratieve rompslomp, de vele en snelwijzigende regels en de harde concurrentie wegen op dit moment minder op de sector.
Automatisatie
De Vlaamse schrijnwerkers en interieurbouwers hebben een modern en indrukwekkend machinepark. Heel wat van deze machines zijn geautomatiseerd of digitaal aangestuurd. Wie mee wil zijn, moet investeren. 90% van de bevraagde schrijnwerkers heeft een eigen atelier met een machinepark. Dit is bij de meesten (80%) minstens gedeeltelijk geautomatiseerd. Dit laat hen toe nauwkeuriger en met een hoger rendement te werken. Bij 14% zijn alle processen in de productie volledig geautomatiseerd. Het gaat dan om automatisch beladen, automatische retour, automatisch afladen, ... Een kwart van de bevraagden heeft plannen in die richting. Hiermee wordt de productie verhoogd en kan worden bespaard op personeelskosten.
Ten slotte doet ook de helft extra inspanningen om het energieverbruik in het atelier te verminderen. Ze installeren zonnepanelen en vervangen gewone lampen door led-verlichting. Daarnaast is ook het opzoeken en dichten van persluchtinstallatie-lekken een besparing. Bijna één op de drie Vlaamse schrijnwerkers is bezig met circulair bouwen via het hergebruik van materialen en het toepassen van demonteerbare bouwelementen. 70% van de schrijnwerkers en interieurbouwers heeft klanten die vragen naar duurzame materialen.
Inzake buitenschrijnwerk is het aantal schrijnwerkers die nog zelf hun ramen en deuren maken gedaald tot onder de helft. Bij houten buitenschrijnwerk is dat 43%, voor pvc 8% en voor aluminium 23%. Tien jaar geleden maakte nog 66% van de schrijnwerkers zijn houten ramen en deuren nog zelf.
Flexibiliteit
“De vraag naar extra handen is groot. Voor de schrijnwerkers-interieurbouwers, net als de andere kmo’s uit de bouwsector bouwkmo’s, is er in de eerste plaats nood aan meer steun om nieuwe mensen op te leiden”, zegt gedelegeerd bestuurder van Bouwunie Jean-Pierre Waeytens. Daarnaast pleit Bouwunie voor meer flexibiliteit voor de bestaande werknemers en het mogelijk maken van freelancers in de bouw.
Om de instroom in de sector te vergroten vraagt Bouwunie een lastenverlaging voor bijkomende tewerkstelling. “Hierdoor verlagen we niet alleen de drempel om extra mensen aan te werven, het biedt de werkgevers ook extra ruimte om opleiding te voorzien. Om doelgroepen als laaggeschoolden en langdurig werklozen te integreren in de bouwsector en hen de stiel aan te leren, moeten kmo-bouwbedrijven veel tijd en middelen investeren. De kmo’s dreigen hier de concurrentieslag te verliezen met grotere bedrijven die vaak beschikken over eigen vormingsfaciliteiten”, meent Jean-Pierre Waeytens.
Om extra instroom te creëren legt de Bouwunie ook het denkspoor van de freelancer op tafel. “Zelfstandigheid is uiteraard ook een vorm van tewerkstelling of activering. Mocht men vandaag in de bouw een beroep doen op freelancers, dan loopt men de kans dat sociale inspectiediensten dit zien als schijnzelfstandigheid met grote boetes tot gevolg”, aldus Jean-Pierre Waeytens. Hij verwijst ook naar o.m. de journalistiek, de horeca en de ict-sector waar freelancers wel algemeen aanvaard worden. In deze sector worden minder buitenlandse werkkrachten ingezet dan in de bouwsector in het algemeen. Vooral bij de grotere bedrijven en voor de plaatsing zet de schrijnwerk- en interieursector buitenlandse krachten in.
Ten slotte vraagt Bouwunie om werknemers in de bouw, die bereid zijn bijkomende inspanningen leveren, te belonen met overuren waaraan ze netto meer overhouden dan van een normaal uur. Hiervoor moeten de fiscaal voordelige overuren worden uitgebreid.