Wat is de akoestische (meer)waarde van biogebaseerde isolatiematerialen?
Biogebaseerde isolatiematerialen worden vaak geprezen om hun ecologische, hygrothermische en akoestische eigenschappen. Uit een vergelijkende meetcampagne op houtskeletwanden in het akoestische laboratorium van Buildwise is gebleken dat de soepele, poreuze varianten van deze isolatiematerialen een goed alternatief vormen voor bijvoorbeeld minerale wol. Bij een volledige vulling van de spouw met stijve bulkmaterialen of isolatieplaten daarentegen kan de geluidsisolatie drastisch dalen. De akoestische prestaties van de volledige wand worden echter niet door de spouwvulling alleen bepaald …
Voorbeelden van soepele, poreuze biogebaseerde isolatiematerialen: vlasvezelmat, textielvezelmat, grasvezelmat, houtvezelmat.
Bij de geluidstransmissie doorheen lichte dubbele wanden met stijlwerk spelen veel parameters een rol: het stijltype, het aantal platen, het plaatmateriaal, de spouwafstand en -vulling en de aansluitingen. Omdat de globale geluidsisolatie steeds beperkt wordt door de zwakste schakel, moet er aan al deze parameters aandacht besteed worden om tot een akoestisch optimale wand te komen.
Een belangrijk aandachtspunt is de aanwezigheid van een soepel akoestisch absorberend materiaal in de spouw. In een lege spouw kunnen geluidsgolven immers vrij weerkaatsen, wat het geluid aanzienlijk versterkt. Dit is het zogenoemde klankkasteffect. Een akoestisch absorberend materiaal in de spouw dempt de geluidsgolven en heeft een positief effect op de geluidsisolatie. Poreuze isolatiematerialen met een open structuur, zoals minerale wol, hebben een goed geluidsabsorptievermogen. Veel biogebaseerde isolatiematerialen, zoals houtvezels, cellulose, gras, textiel en schapenwol, hebben op dit vlak vergelijkbare prestaties als minerale wol.
Naast de materiaaleigenschappen bepaalt de dikte van het poreuze materiaal in grote mate het geluidsabsorptievermogen. Om de geluidsisolatie van dubbele wanden te optimaliseren, is een volledige vulling van de spouw aan te raden. In dat geval moet het isolatiemateriaal wel voldoende soepel zijn. Stijve isolatiematerialen die contact maken met beide zijden van de spouw, kunnen het geluid immers doorgeven. Biogebaseerde matten en soepele bulkmaterialen, zoals cellulose, zijn voldoende soepel om deze zogenoemde doorkoppeling te vermijden. Bij toepassing van stijvere isolatieplaten moet er enige speling gelaten worden. Ook bij niet-soepele bulkmaterialen zoals stro, kurkkorrels en sommige houtvezels met zeer hoge densiteit (bv. door een hoge inblaasdruk) kan een doorkoppeling ontstaan, met een verminderde geluidsisolatie tot gevolg.
MEETCAMPAGNE
Tijdens een meetcampagne in ons akoestische laboratorium werd er onderzoek gevoerd naar een aantal traditionele en biogebaseerde spouwvullingen in een gevel- en binnenwandmodule met houten stijlen. Hieruit bleek dat poreuze isolatiematerialen met een gesloten structuur, zoals het geteste PU-schuim, een negatief effect hebben op de geluidsisolatie en daarom af te raden zijn als gevelisolatiemateriaal in lawaaierige omgevingen.
Met isolatiewinsten tot maximaal 6 dB voor de geteste modules hebben de poreuze, al dan niet biogebaseerde isolatiematerialen een positieve invloed op de geluidsisolatie ten opzichte van een lege spouw. Bij een betere ontkoppeling, bijvoorbeeld met een verdubbeld skelet, zijn nog grotere winsten te verwachten. Poreuze isolatiematerialen met een middelmatige luchtstroomweerstand (5 - 50 kPa.s/m², zoals bepaald volgens de norm ISO 9053-1 of ISO 9053-2), leveren de beste geluidsisolatie op. De isolatiematerialen met een boven- of ondermatige luchtstroomweerstand leiden tot de kleinste akoestische isolatiewinsten.
De matige spreiding in de meetresultaten (2 tot 3 dB) leert dat de keuze van het poreuze isolatiemateriaal van ondergeschikt belang is voor de geluidsisolatie. De akoestische prestaties kunnen verder verbeterd worden door aan beide zijden van de spouw zwaardere platen of een dubbele beplating toe te passen, de spouw te verbreden of de deelwanden te ontkoppelen. Voor de binnenwandmodules zijn significante, duidelijk hoorbare geluidsisolatiewinsten tot 10 dB haalbaar door het gebruik van lichte metalen profielen. Voor woningscheidende wanden is een dubbel skelet noodzakelijk (zie Buildwise-artikel 2020/03.02). Bij de gevelmodules leidt de ontkoppeling van de binnenafwerking door middel van veerregels tot een winst van meer dan 10 dB (zie Buildwise-artikel 2015/02.17).
Bron: het artikel ‘De akoestische (meer)waarde van biogebaseerde isolatiematerialen’ van A. Dijckmans en D. Wuyts in het Buildwise Magazine van november-december 2023. Het werd opgesteld in het kader van de Technologische Dienstverlening C-Tech, gesubsidieerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Innoviris). Enkel het originele artikel, te vinden op www.buildwise.be, geldt als referentie.