Zonnige Kempen renoveert gevel in Vinkenhof Berlaar

Hoewel uit praktische overwegingen gekozen werd voor een leegstaande woning in de wijk Vinkenhof wilde men vooral onderzoeken en testen hoe een woning energetisch gerenoveerd kan worden zonder dat de bewoners tijdelijk moeten verhuizen.

 

De woning in Berlaar is een halfopen bebouwing met drie slaapkamers die net zoals de hele wijk in het begin van de jaren ’80 van de vorige eeuw werd opgetrokken. De woningen zijn zeer beperkt of niet geïsoleerd en beschikken niet over een ventilatiesysteem. Deze woning heeft omwille van vochtschade geruime tijd leeggestaan.

 

Zonnige Kempen besliste daarom om deze woning in te zetten als demonstratieproject. Aangezien het dak en de gevels aangesloten zijn op de naastliggende woning, werd deze aan de buitenzijde ook mee geïsoleerd om te vermijden dat er moeilijke bouwknopen of complexe overgangen geconstrueerd moesten worden.

De gevel heeft een grote impact op de totaliteit van de woning. Niet enkel naar architectuur en uitstraling, maar ook naar het binnenklimaat en het energieverbruik toe. Voor dit project werd ervoor gekozen om de bestaande gevel te behouden en de woning volledig langs buiten in te pakken met rotswol. Er moest wel een nieuw buitenspouwblad voorzien worden om deze isolerende laag tegen weer en wind te beschermen.

 

Om zowel het gebruik van plaats als het gebruik van materiaal te beperken werd gekozen voor een vezel-cement plaatmateriaal. Een bijkomend voordeel is dat dit plaatmateriaal niet gelijmd of gecementeerd wordt en daarom dus terug demonteerbaar en herbruikbaar is.
 
“We hebben in dit project gekozen voor rotswol in plaats van het meer gangbare pur omwille van twee redenen. Rotswol heeft een betere akoestisch dempende kwaliteit, wat hier aangewezen is gelet op de nabijgelegen spoorweg. Daarnaast is rotswol ook duurzamer. Ook het buitenschrijnwerk is volledig vernieuwd omdat we nu al rekening houden met de eisen en de ambitie om alle woningen energetisch klaar te maken tegen 2050”, verklaart Anneleen Eelen, algemeen directeur van Zonnige Kempen.

“Bij het schrijnwerk heeft Zonnige Kempen verschillende systemen naast elkaar getest om proefondervindelijk vast te kunnen stellen welke types geschikt zouden zijn voor een gefaseerde uitvoering van gevelisolatie en schrijnwerk. Deze kennis is relevant als er financieel onvoldoende ruimte is om alles in één keer uit te voeren, maar een aanpassing aan het schrijnwerk zich toch opdringt”, vervolgt Anneleen Eelen.

 

De renovatie paste in het project EnergieNeutraal Levensloopbestedig Bouwen (ENLEB) en werd gerealiseerd met steun van Europa, Vlaanderen en de provincie Antwerpen. Kamp C, het provinciaal Centrum voor Duurzaamheid en Innovatie in de Bouw, is de hoofdpartner van dat project en begeleidde samen met Zonnige Kempen het co-creatietraject met de bewoners. 

Het Interreg-project ENLEB onderzocht in verschillende Vlaamse en Nederlandse wijken hoe co-creatie met bewoners kan bijdragen aan de verduurzaming van woningen.

 

“De bewoners zelf zijn uiteraard een primaire bron om het leefcomfort en het gebruiksgemak van een woning te onderzoeken. Die informatie is heel relevant voor verhuurders en ontwerpers. Zo ook voor Zonnige Kempen. De sociale huisvestingsmaatschappij kan daardoor beter inspelen op reële behoeften en wensen van hun huurders en toekomstige renovaties daarop afstemmen,” vertelt Kathleen Helsen, gedeputeerde voor Wonen en voorzitter van Kamp C.
 
Samen met Kamp C startte Zonnige Kempen in het voorjaar van 2019 met een co-creatietraject met haar bewoners uit Vinkenhof. In de demowoning vonden kleine groepsgesprekken plaats. Op interactieve wijze werden de plus- en minpunten van alle ruimtes in de woning blootgelegd.

 

Met al die informatie op zak onderzocht de sociale huisvestingsmaatschappij welke maatregelen al dan niet zouden doorgevoerd worden bij de renovatie. De bewoners kregen eveneens tips om zelf hun energieverbruik te verlagen en hun leefcomfort te verhogen. Het hele co-creatietraject kende een zeer hoge participatiegraad en Zonnige Kempen is heel tevreden met deze betrokkenheid.

 

Op 20 april organiseren Kamp C en Zonnige Kempen twee webinars om de renovaties van de demowoningen in ENLEB toe te lichten. Inschrijven kan via de website van Kamp C.