Doka levert bekisting voor twee zichtbetonprojecten in Aalst
Bekistingsspecialist Doka mocht de bekisting leveren voor de bouw van het nieuwe creamtorium op de Siesegemkouter en voor de nieuwe stadsbibliotheek Utopia aan de Graanmarkt, twee opmerkelijke zichtbetonprojecten in Aalst. De Aalsterse bibliotheek is de eerste Belgische bouwplaats waar de nieuwe Framax Xlife Plus-bekisting ingezet wordt. Sindsdien werd deze nieuwe bekisting op nog andere Belgische bouwplaatsen ingezet (zie kader).
Beide projecten werden ontworpen door het Nederlandse KAAN Architecten. Het crematorium is zowel in omvang als afwerkingsgraad een huzarenstukje. Het grondverzet bedroeg afgerond 6.000 m³. In het geheel vergt deze opdracht zowat 3.000 m³ beton, waarvan 700 m³ voor de 4.000 m² gevels. De bouwploeg bestaat behalve uit KAAN Architecten en hoofdaannemer Jan De Nul nog uit Bureau Bouwtechnieken, Pieters Bouwtechnieken uit Delft en Henk Pijpaert uit Oudenaarde.
Voor het crematorium aan de Siesegemkouter doet Jan De Nul een beroep op Doka’s Top 50 grootwandbekisting voor een vaste blokkenstructuur met een vast stramien voor de ankergaten. De gevels in zichtbeton zijn 8 m hoog en worden uitgevoerd in een warm-grijs zichtbeton zonder ‘blauwe’ schijn. Voor het zichtbeton werd een alliantie gesmeed tussen aannemer Jan De Nul, bekistingsleverancier Doka, betonleverancier CCB en betontechnologiebedrijf BAS (verbonden aan Doka).
Vast raster
Voor deze opdracht moet in de wanden en vloeren een raster ontstaan van 1 bij 1 m, waarbij de ankergaten telkens op exact dezelfde plaats komen. Het patroon loopt door in de tegenstaande wanden en de plafonds. Vooral de horizontale lijnen zijn van groot belang voor de ontwerpers, net als het uitlijnen van de ankergaten. De naad tussen de rasters werd zo dun mogelijk gehouden. Millimeterwerk op industrieel niveau, noemen ze dat bij Jan De Nul.
Bekistingsatelier
Opmerkelijk is dat Jan De Nul de panelen voor elke bekistingsfase in zijn eigen atelier samenstelt, waarbij voor de zichtzijde een multiplex geschroefd wordt aan de Doka-bekisting. “Na het ontkisten gaat elk bekistingselement terug naar onze bekistingswerkplaats bij onze hoofdzetel voor de demontage”, duidt bekistingsverantwoordelijke David De Bodt van Jan De Nul. De Aalsterse onderneming heeft overigens een eigen studiebureau voor de bekisting.
Voor deze bouwwerf vallen de kosten en transportbewegingen goed mee, maar Jan De Nul werkt naar eigen zeggen zo voor elke opdracht: op de bouwplaats worden geen bekistingselementen samengesteld. Ondanks het extra transport wordt tijd gewonnen. De firma verkiest ook om te investeren in de aankoop van bekisting, eerder dan panelen en elementen te huren.
Rijpheidsmeter
Om zo weinig mogelijk verschil in de betonkleur te hebben, werd een rijpheidsmeter (Concremote) ingezet. “Daardoor werd in elke fase, ondanks de soms sterk wisselende weersomstandigheden, een heel gelijkwaardig kleuraspect behaald”, weet projectleider Marc Van Berlamont van Jan De Nul. Dankzij de jarenlange ervaring van de medewerkers kunnen die een heel goede inschatting maken van de rijpheid van het beton, maar met de Concretemote hebben ze voortaan nog meer zekerheid.
Om problemen als grindnesten, ontmengingen van het beton en het uitlopen van betonmelk tegen te gaan, konden de bekisters bij Doka terecht voor o.a. moussebandjes en celbandjes.
Nog meer Framax Xlife Plus
De stadsbibliotheek in Aalst was de eerste Belgische bouwwerf waar de Framax Xlife Plus-bekisting van Doka gewerkt werd. Sindsdien volgden reeds enkele andere bouwplaatsen: Hotel Alden Biesen in Bilzen (aannemer Janssen), Kasog in Genk (thv Cordeel-Heijmans) en Gebouw T aan de Voskenslaan in Gent van de Hogeschool Gent (Strabag).
Utopia
Utopia, de verzamelnaam voor de Aalsterse stadsbibliotheek en de academie voor podiumkunsten, wordt via een design & build-overeenkomst gerealiseerd door de tandem KAAN Architecten-Groep Van Roey. Ook ABT, Studiebureau R. Boydens, Util Structuurstudies en Ducth Light Pro werken mee aan dit project.
Tegen de achter- en zijkant van de Pupillenschool wordt een nieuw, rechthoekig volume opgetrokken. Onderaannemer Erbud gebruikt hier van Doka o.m. Staxo 40-ondersteuningen, Eurex-stempels en Dokadek 30-vloerbekistingspanelen. Wat uiteraard het meest in het oog springt, is de toepassing van de nieuwe Framax Xlife Plus-kaderbekisting.
Primeur
Deze toepassing is een primeur voor ons land. Framax Xlife Plus zorgt door een reeks innovaties voor een hogere productiviteit. Zijn voor de monatge van de bekisting met klassieke verankeringsstaven twee arbeiders nodig, dan volstaat bij de nieuwe bekisting één bekister. Ook het ontkisten gebeurt eenvoudiger en sneller en er moeten geen holle buizen en conussen ingebouwd worden.
De verankeringsstaven blijven na gebruik ook aan de bekisting hangen (wat ze bij Doka de ‘parkeerstand’ noemen), zodat ze niet moeten weggelegd worden. Zo gaan ze ook niet verloren en geraken ze minder snel beschadigd. Het systeem werd eerst uitgebracht in Oostenrijk en Duitsland en wordt door doka in de kijker gezet op Matexpo.
Het anker wordt door de grote ankerhulzen vanaf de sluitbeksting ingestoken en vastgeschroefd in de ankermoer. Het anker kan moeiteloos (zonder hamerslagen) bediend worden met ratelsleutel of slagmoersleutel. Dit verhoogt het ergonomische comfort bij de bekisters en zorgt ook voor minder geluidsoverlast. Eenmaal het anker is ingesteld, blijft de wanddikte betrouwbaar behouden, ook na het ontkisten. Dankzij de hoge toegelaten betondruk (80 kN/m²) kan er sneller gebetonneerd worden.
Heel tevreden
“Het bekisten gebeurt dankzij Framax Xlife Plus een pak sneller dan bij klassieke bekisting. Ook de bekisters zelf, die een korte opleiding kregen, zijn heel tevreden over het systeem en de productiviteitswinst”, stelt werfleider Franky Baes van Van Roey.
Speelse maatvoering
Anders dan bij het crematorium wordt voor de Aalsterse stadsbibliotheek ‘gespeeld’ met de maatvoering van de bekistingspanelen. Op het eerste zicht lijkt het spel van voegen en ankerpunten soms willekeurig, maar er zit wel degelijk een spel van herhaling en symmetrie in. Utopia moet in 2018 klaar zijn.