‘Rode Duivel’ maakt korte metten met Antwerpse IJzerlaanbrug

De komende drie jaren voert de Belgische aannemer uit Wuustwezel werkzaamheden uit voor de BAM. De afbraak van de IJzerlaanbrug was een heel groot en complex project, dat in snel tempo moest worden uitgevoerd om het scheepvaartverkeer niet te lang te stremmen. Daarbij zette Hens zijn Hitachi EX1200 Triple in met een gewicht van meer dan 210 ton en daaraan nog een door Dehaco geleverde MS130R-multischaar met een gewicht van 18 ton. De sloopkraan heeft de toepasselijke bijnaam ‘Rode Duivel’. Het is  de voormalige machine van Van Leeuwen Sloopwerken uit het Nederlandse Katwijk, dat failliet is gegaan. Uiteindelijk heeft de gigantische en unieke sloopkraan een nieuwe eigenaar gevonden in Vlaanderen.

Hens heeft er reeds talloze complexe projecten mee uitgevoerd, waarbij de sloopkraan uitstekend tot z’n recht komt en het bedrijf veel toegevoegde waarde biedt. Zo werkte men aan het project Scheldekaaien, waarbij langs de Schelde oude en onstabiele kades worden gesloopt en nieuwe kademuren worden gebouwd. Ook aan de IJzerlaanbrug rolt de Rode Duivel zijn spierballen en bewijst hij opnieuw dat de inzet van dergelijke grote machines en sloopwerktuigen tegenwoordig echt nodig is.

De IJzerlaanbrug werd afgebroken omdat ze een te geringe doorvaarthoogte heeft (tot drie lagen containers). Langs het hele Albertkanaal worden de bruggen aangepast, zodat binnenvaartschepen straks ongehinderd overal met vier lagen containers kunnen passeren. Zo kan men meer vracht meenemen en dat is beter voor het milieu en zorgt voor minder vrachtwagens op de snelwegen.

Het driejarige project bestaat voor Hens uit verschillende deelprojecten: het afbreken en weggraven van de aanloophellingen van de brug op linker- en rechteroever, de sloop van de landhoofden en pijlers, de afbraak van de eigenlijke IJzerlaanbrug (Ing. Menneslaan) boven het Albertkanaal, het afbreken en wegbaggeren van de oude uitsprongen in de kademuur, het verbreden van het Albertkanaal door baggerwerken en tot slot de aanleg van het IJzerlaankanaal. Er komt pakweg 120.000 m³ vrij bij het afgraven van de brughellingen, de grootste hoeveelheid op rechteroever. Deze grond wordt door Hens vanop een naastliggend opslagterrein via het water afgevoerd om de impact op het wegennet en het milieu zo beperkt mogelijk te houden. De omvangrijke keerwanden uit gewapend beton, die de hellingen begeleidden, worden afgebroken en door Hens op het aangelegen terrein gestapeld, om deze later te kunnen breken met het oog op hergebruik op de werf. Zo worden de afvalstoffen omgezet in herbruikbare grondstoffen.

Omdat de IJzerlaanbrug een cantileverbrug is en net na de Tweede Wereldoorlog werd gebouwd, is de centrale overspanning ‘opgelegd’ en ligt deze vrij. Dit vrije middengedeelte wordt met de Hitachi EX1200 afgebroken vanaf een ponton op het Albertkanaal. Dit alles in een zeer strikt vastgelegd tijdsvenster omwille van de drukke scheepstrafiek op het kanaal. Daarna worden op het land de landhoofden en pijlers gesloopt. Ook hier zal het vrijgekomen betonpuin gebroken worden met het oog op hergebruik.

Vervolgens dient de insnoering in de kademuren, waarop de brugpijlers stonden, afgebroken en uitgebaggerd te worden. Daarna wordt het Albertkanaal verbreed langs de Vaartkaai, om zo deze voormalige bottleneck voor de scheepvaart volledig weg te nemen. Onder de IJzerlaan bevinden zich nog kademuren van de historische Kempische Vaart, een voormalig kanaal dat Antwerpen verbond met Herentals. Ook hier zal Hens het IJzerlaankanaal uitgraven en breder maken, zodat het Asiadok een verbinding krijgt met het Lobroekdok.

Door het korte tijdsbestek werd flink wat groot sloopmaterieel ingezet.  De machine die de meeste indruk maakte was toch echt wel de Rode Duivel op een groot ponton, vergezeld van een Cat 345C UHD-sloopkraan met een korte giek. Daarnaast zette Hens nog flink meer Cat-sloopmachines in: een 320E, een 323E, een 329E en een 336E-hybride graafmachine. Voorts werd nog een Volvo EC290C ingezet. Voor transport van het vrijkomende puin werd een Cat 740B gelede dumper ingezet en voor het resterende opruimwerk van puin dat tijdens het sloopwerk in het kanaal gevallen is, werd nog een mobiele overslagmachine van Hitachi gebruikt. Na afronding van het sloopwerk hebben duikers nog een controle uitgevoerd om er zeker van te zijn dat er op de bodem geen puin meer ligt en schepen geen schade kunnen oplopen.

Duizelingwekkend

Vanzelfsprekend werden aan de machines diverse grote hamers en scharen ingezet. De Hitachi EX1200 Triple was uitgerust met een 18 ton zware Mantovanibenne MBI MS130R-multischaar, die ooit door Dehaco geleverd is. Deze schaar kan zowel ingezet worden als beton- als schrootschaar. Bij de sloop van de brug in Antwerpen diende hij als betonknipper. De maximale bekopening ligt op liefst 2,5 m en draagt bij aan de duizelingwekkende knipkracht van 969 ton. De schaar is normaal geschikt voor machines in de gewichtsklasse van 80 tot 120 ton. Maar ze kan natuurlijk eveneens gemonteerd worden op nog grotere en aangepaste sloopkranen, die met zo’n schaar nóg hoger, dieper of verder kunnen slopen. Dehaco heeft in de voorbije jaren vele speciale Mantovanibenne-beton- en schrootscharen geleverd en diverse IBEX-sloophamers. Met alleen de machine zelf ben je er niet. Een goed werkend en ontworpen sloopwerktuig is eveneens cruciaal. Dat levert meer productie op en zorgt voor een lager brandstofverbruik. De MS130R vraagt nogal wat olie. In totaal vraagt de schaar een debiet tussen 600 en 800 l/min.

Het mooie van dit multisysteem is dat de betonbek omgewisseld kan worden voor een staalbek. Zo is al het sloopwerk met slechts één krachtige en universele schaar uit te voeren. Uiteindelijk vormt een dergelijke schaar een forse investering, waar men niet zonder kan. De staalbek heeft een opening van maximaal 1.150 mm en beschikt eveneens over 969 ton knipkracht. Genoeg dus om zeer robuuste staalconstructies te kunnen slopen. De Rode Duivel van Hens met daaraan de MS130R had totaal geen moeite met de afbraak van de IJzerlaanbrug. Het was een indrukwekkend gezicht om de ‘dikke’ Hitachi op ponton te zien knippen en te zien hoe de schaar geen enkele genade kende met de extreem zware wapening van de brugconstructie en de dikke liggers en landhoofden. De EX1200 Triple heeft een werkbereik van liefst 28 m en kan tot 28 m hoogte slopen. De maximale diepte ligt rond 14 m. De machine is zo ontworpen dat de sloopkraan nog enigszins snel te transporteren is naar projecten. De machine heeft daarvoor slimme en handige oplossingen, die het (de)monteren vereenvoudigen. Dat maakt deze 210-tons krachtpatser veelzijdig en flexibel inzetbaar. - GYR