Trucksector blijft nog volop in ontwikkeling
De transportsector is volop in beweging. De ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op en fabrikanten zetten vol in op nog schonere, zuinigere, veiligere en stillere vrachtwagens. Zodoende kan wegtransport ook in de toekomst een onmisbare rol vervullen in het vervoer van goederen. Bouwkroniek legde het oor te luister bij de grote truckproducenten en maakt op basis van die bevindingen een opsomming van de voornaamste trends in de markt.
De eerste e-truck die bij Volvo Trucks Gent van de band rolde is een FH Electric met een actieradius tot 300 km, die door Katoen Natie wordt ingezet voor de dienstverlening aan Atlas Copco Airpower.
Wie de branche nauwgezet volgt, kan simpelweg niet om het thema duurzaamheid heen. Na een heuse wedloop aan Euro emissiemaatregelen hebben alle fabrikanten de voorbije jaren serieus werk gemaakt van de introductie van een compleet gamma batterij-elektrische voertuigen. Daar waar de landen om ons heen serieuze stappen zetten met elektrificatie van de vloot zware vrachtwagens, staat dit in België nog in de kinderschoenen. Uit cijfers van transportfederatie Febiac blijkt dat de verkoopcijfers tot en met oktober een forse stijging laten zien van 25,4% tot 7.772 eenheden. Het overgrote deel daarvan zijn trekkers, die voor het derde jaar op rij een dikke plus tonen. In tien maanden zijn er 5.373 verkocht (+28,7%). Na twee mindere jaren laten de meerassige trucks >16 ton eveneens een forse groei zien van 18,6% naar 2.393 stuks.
Financiële prikkel
Slechts een klein deel hiervan is voorzien van een elektrische aandrijflijn. Reken voor 2023 op nog geen 1%. Dat het hard kan gaan, is bijvoorbeeld te zien in Nederland. Het aantal e-trucks stijgt daar dit jaar naar schatting met 350% tot 450 BEV’s, bijna 3% van het totale verkoopaantal. In Duitsland schrijven fabrikanten op dit moment al dubbele cijfers als het gaat om het percentage e-trucks dat op kenteken wordt gezet. Dat het elders veel harder gaat, heeft alles te maken met subsidie die wordt gegeven op de aanschaf en/of het gebruik (MAUT-korting). Het gaat daarbij al gauw om 70% van de meerprijs ten opzichte van een dieselversie. Het ontbreken van een financiële prikkel (de Vlaamse ecologiepremie+ daargelaten) vormt volgens de invoerders in België een barrière om verduurzaming van het wagenpark echt op gang te brengen.
Er zijn nog meer obstakels op de weg. Zo ontbreekt het op dit moment aan een goede infrastructuur om BEV-trucks in grote aantallen bij te laden. De aanleg van zogeheten laadhubs met snelladers vormt derhalve een van de pijlers onder een succesvolle transitie naar emissievrij. Een ander heikel punt is de actieradius van 200 tot 300 km. Omdat aslasten, opbouw en laadvermogen een grote rol spelen binnen de transportsector, worden producenten beperkt in de mogelijkheden qua batterijcapaciteit. Toch is een rijbereik van 450 km al haalbaar en trok Mercedes-Benz in oktober het doek van de eActros 600. Die cijfers verwijzen naar het accupakket van 600 kWh, waarmee deze LongHaul-uitvoering tot 500 km op één lading moet kunnen afleggen. De verwachting is dat reeds in 2025 een dagelijks bereik tot 800 km mogelijk moet zijn.
De nieuwe generatie DAF trucks is geschikt voor HVO-biodiesel, waarmee de CO₂-uitstoot tot 90% kan worden verminderd – van bron tot uitlaat.
Lat nog weer hoger
Klanten ervaren elektrisch aangedreven camions, zo stellen de meeste merken, als stil, trillingsvrij en betrouwbaar. Verder wordt het trekvermogen geprezen. Naast de distributietak breidt elektrificatie zich uit naar de constructiewereld en het lange afstand transport, waarbij de lat nog weer hoger ligt om een serieuze actieradius te koppelen aan veel laadvermogen. Volvo leverde onlangs in Zweden een e-truck voor zwaar transport af met een totaalgewicht van liefst 74 ton. Er is nog meer goed nieuws te melden over de wereldwijde marktleider op het gebied van BEV-vrachtwagens, want Volvo’s FH Electric is als eerste elektrische truck ooit uitgeroepen tot International Truck of the Year 2024. Naast de DAF XDC en XFC bouwvoertuigen hield Volvo meerdere e-trucks achter zich: Scania 45S BEV, Mercedes-Benz eActros 300/400 en Fuso eCanter.
De Benelux speelt een prominente rol bij de productie van BEV’s. In april nam DAF een assemblagelijn specifiek voor elektrische modellen van de XD en XF in gebruik in Eindhoven en na een succesvolle productiestart in thuisland Zweden rollen er sinds juli ook emissievrije vrachtwagens van de band bij Volvo Trucks Gent. Deze recente mijlpaal vormt een belangrijke stap richting de serieproductie van batterij-elektrische, zware trucks voor de enige vrachtautofabriek in België en de grootste binnen de Volvo Group. Als onderdeel van de overgang naar fossielvrije transportoplossingen investeert Volvo de komende jaren fors in de fabriek in Gent. Zo komt er een ultramoderne batterijfabriek in 2025 en om de extra onderdelen voor e-trucks op te kunnen slaan wordt volgend jaar op het terrein een nieuw logistiek centrum gebouwd.
Scania toonde met het cabineloze studiemodel AXL al in 2019 welke kant het op zal gaan wat betreft autonoom rijdende trucks.
Serieuze stappen
De ‘strijd’ tussen elektrische aandrijving en waterstof is nog niet beslecht, maar wie beweert dat alleen brandstofceltechnologie geschikt zal zijn voor zwaardere oplossingen, mag zich stilaan wel achter de oren krabben. De stijgende prijs voor een kilo waterstof maakt dat het businesscasemodel het op dit moment aflegt tegen de TCO voor BEV’s. Anderzijds worden ook op waterstofgebied serieuze stappen gezet en zijn meerdere fabrikanten inmiddels aanbeland bij de testfase op de openbare weg. Wie weet hoe de branche er over pakweg 2 tot 5 jaar uit zal zien… Naast de introductie van elektrische trucks en de ontwikkeling van waterstoftechnologie bereidt DAF de moderne PACCAR-motoren voor op nieuwe generaties brandstoffen om de CO₂-uitstoot te verlagen. Het is al mogelijk om zonder enige aanpassing HVO100 biodiesel te tanken.
Al deze innovaties brengen specifieke uitdagingen met zich mee, benadrukken de Belgische verdelers. De hoge kosten van elektrische vrachtwagens, de noodzaak van een uitgebreide laadinfrastructuur, een verdere aanscherping van de emissienormen en de regelgeving rondom autonome voertuigen blijven grote uitdagingen voor de industrie. Daarmee zijn we aanbeland bij een andere trend, en wel die van autonoom rijden en connectiviteit. Traton, de truckdivisie van Volkswagen Group waartoe onder meer MAN en Scania behoren, is ervan overtuigd dat autonoom rijdende trucks in 2030 realiteit zullen zijn. Dan gaat het om serieproductie, want na eerdere succesvolle pilots zullen over pakweg anderhalf jaar de eerste tests plaatsvinden van zelfrijdende MAN-trucks die zijn geïntegreerd in de vloot van logistieke klanten, stelt het Duitse merk.
Met de eActros 600 luidt Mercedes-Benz een nieuw tijdperk in waarin eMobillity, eConnectivity en eConsulting centraal staan.
Hogere reactiesnelheid
Autonoom rijden maakt vrachtvervoer veiliger, efficiënter en duurzamer, klinkt het eensgezind vanuit de fabrikanten. Volgens het Amerikaanse onderzoeksbureau IHS zullen er rond 2035 zeker 54 miljoen autonome voertuigen rondrijden. Hierdoor daalt niet alleen het aantal verkeersongelukken drastisch, ook passen er tot acht maal zoveel voertuigen op een bepaald weggedeelte als door mensen bestuurde voertuigen, aangezien de reactiesnelheid bij autonome voertuigen veel hoger ligt. Ook zijn er minder wegen nodig, wat helpt om het ruimtegebrek op aarde tegen te gaan. Zo ver is het nog niet, maar stap voor stap bewegen de auto-, truck- en busindustrie zich al wel in die richting. Van semi-autonome systemen die chauffeurs ondersteunen op lange afstanden tot volledig autonome vrachtwagens die op termijn de wegen zullen delen.
Het blijft vooralsnog de vraag of autonoom rijden voor álle voertuigen realiteit wordt, maar er bestaat geen twijfel over de introductie van platooning binnen het lange afstand transport. Trucks rijden daarbij elektrisch gekoppeld kort achter elkaar. Het is sowieso een trend om de chauffeur door middel van intelligente technologie en connectiviteit veel werk uit handen te nemen, zodat deze zich volledig kan concentreren op de weg. Dat begon relatief eenvoudig met rijbaanassistentie plus adaptieve cruise control, maar inmiddels is het heel gebruikelijk dat een truck in staat is om tot 80 km/u autonoom een noodstop te maken en kijken we ook niet meer op van navigatie die ‘vooruit kijkt’ en alvast anticipeert op wat komen gaat, zoals afremmen op de motorrem voor een stoplicht of terugschakelen voor een helling. The sky is the limit!
Uitgerust met DAF’s Vision Door en Corner View camerasysteem krijgt de nieuwe distributietruck XD het maximale aantal van 5 sterren in de Direct Vision Standard (DVS).
Verdere transformatie
Een ding is duidelijk: de trucksector is nog lang niet uitontwikkeld en staat aan de vooravond van een verdere transformatie. Innovaties op het gebied van aerodynamica, aandrijflijntechniek (o.a. turbo en motorrem) of vernieuwde brandstoffen moeten de performantie en efficiëntie verder vergroten. Tegelijkertijd worden stappen gezet wat betreft veiligheid, zichtbaarheid, comfort en implementatie van intelligente technologie. Zo kennen we sinds 2020 slimme verkeersregelinstallaties (iVRI’s) op drukke doorgangsroutes. Data is key en helpt in real-time om operationele processen te optimaliseren en zo de inzetbaarheid te vergroten. Alles moet slim tegenwoordig: slim rijden, slim plannen, slim laden of lossen en straks ook slim bijladen dankzij bidirectuele laadpalen en vehicle-to-grid technologie. Het gaat vooruit: letterlijk én figuurlijk.
Volvo Trucks ziet de vraag naar elektrische mobiliteit in de bouwsector toenemen. Op de Matexpo-stand in Kortrijk waren om die reden uitsluitend e-trucks te zien. Het ganse gamma (FL, FE, FM, FMX en FH) is immers beschikbaar als zero emissie versie.
Renault Trucks vervult in de Benelux een voortrekkersrol als het gaat om elektrificatie. Coca-Cola gaat dertig E-Tech D en D Wide trucks inzetten voor distributie in België.
