De dwergkroos is een invasieve Amerikaanse exoot die sinds enkele jaren voorkomt op onze waterwegen. De kroos is zichtbaar als een groene drijflaag op het water en hoort hier in Vlaanderen eigenlijk niet thuis. De plant zal in de herfst zetmeel opslaan en in soortelijk gewicht stijgen, vervolgens naar de bodem zakken om te overwinteren, om dan in het voorjaar terug op te duiken. De ideale voedingsbodem is stilstaand of traag stromend, voedselrijk en warm water. Gezien de warme zomers is het dan ook niet verwonderlijk dat de dwergkroos steeds talrijker voorkomt op de Vlaamse waterwegen.
Waterbull
In Nederland werden naar aanleiding van soortgelijke problemen reeds enkele toestellen gebouwd en na een grondige studie heeft de Vlaamse waterwegbeheerder besloten om samen met de aannemer deze bestaande technieken te combineren in de ‘waterbull’.
Die waterbull bestaat uit een krachtige boot die vooraan voorzien is van vangplaten. Deze vangplaten drijven de dwergkroos bijeen. Vanwege de fysieke gelijkenissen met een klassieke bulldozer werd de uitvinding ‘waterbull’ gedoopt.
De waterschop heeft een hoogte van 1 m en bestaat uit drie identieke delen van 2 m breed. Door de schuine stand van beide buitenste delen wordt ongeveer 6 m van de vaargeul in één keer geruimd. Het geheel is door middel van een elektrische lier in hoogte regelbaar om zoveel mogelijk dwergkroos te verzamelen. De constructie werd ontwikkeld in de ateliers van Braet nv, de Nieuwpoortse aannemer die ook lid is van de Vlaamse Waterbouwers.
Eens de waterbull zijn werk gedaan heeft, wordt de bijeengedreven kroos opgeschept met een kraan en vervolgens via afvalcontainers naar een verwerkingsinstallatie gebracht.
Testproject
De eerste opruimacties met de waterbull geven alvast succes. De Vlaamse Waterweg nv heeft in twee weken tijd liefst 50 ton dwergkroos verwijderd. Op een wateroppervlak ter grootte van een voetbalveld drijft ongeveer 1.500 kg dwergkroos, dus zijn er ongeveer 33 voetbalvelden vol dwergkroos geruimd.
Omdat dwergkroos op de bodem kan overwinteren, is het systematisch machinaal verwijderen voorlopig de enige zinvolle constructieve methode op lange termijn, en de waterbull blijkt daarvoor de ideale uitvinding te zijn.
Andere exoten
De waterbull is niet alleen efficiënt tegen dwergkroos, de maaswijdte van de vangplaten kan makkelijk aangepast worden om ook andere invasieve exoten te verwijderen. Recent werd de volgende invasieve exoot al gespot, de watercrassula. Dat is een waterplant met een volledige andere structuur van de dwergkroos, maar daarom niet minder schadelijk. Tijdens de opruimacties met de waterbull werd deze plant ook verwijderd uit het water, samen met de dwergkroos. De constructie is dus multi-inzetbaar en zo zal De Vlaamse Waterweg nv op lange termijn nog meer invasieve exoten kunnen verwijderen uit de Vlaamse waterwegen.