Pier Blankenberge heeft oude looks terug

“In de zomer van 2022 waren we in zes zones actief over de volledige lengte van de pier”

In 2021 gaf de stad Blankenberge het startschot voor de renovatie van het gangpad tussen de dijk en het kopgebouw van de pier. Het doel: de bestaande constructie vervangen door een nieuwe met de uitstraling uit het interbellum. “We hebben de wandelweg volledig heropgebouwd naar het model uit 1933,” vertelt projectmanager Dries Hoste bij Artes Depret. De waterbouwer verwierf na een klassieke aanbesteding de opdracht voor de vernieuwingsoperatie. Een klus die bijzonder voorspoedig verliep, want sinds eind april wandelen bezoekers van de pier over de nieuwe wandelweg, terwijl dat volgens de planning pas was voorzien in 2025. “We hadden inderdaad vier jaar om de nieuwe wandelweg te bouwen. Maar die planning was conservatief. Bovendien hadden we vanaf dag één de ambitie om het een stuk sneller te doen. Zeker vanuit de wetenschap dat de gure weersomstandigheden wel eens roet in het eten zouden kunnen gooien. We zijn er daarom in onze planning van uit gegaan dat we de betonbouw in de periodes van maart tot november zouden realiseren. Dat is de best mogelijke periode. Bovendien hebben we de werkzaamheden versneld door de meest complexe elementen te laten prefabriceren", duidt Dries Hoste. Daarnaast koos de aannemer voor de one piece flow-aanpak, waarbij hij het werk opknipte in de kleinst mogelijke delen. “Dat was hier vrij voor de hand liggend, aangezien de pier uit zes delen bestaat die door een zettingsvoeg van elkaar gescheiden zijn. Door de werkzaamheden zo te faseren, waren we vanaf de zomer 2022 in iedere zone actief. Terwijl we in het laatste deel nog de fundering bouwden, was het eerste deel bijna klaar", zegt Dries Hoste.

Worstelen met breukstenen

Maar voor die sloop- en bouwwerken echt konden starten, moest Artes Depret eerst zorgen voor een droge werkomgeving. “Om die te krijgen, hebben we een metershoge, U-vormige kofferdam rond de pier gebouwd. De dam bestaat uit een dubbele rij damwandplanken die aan elkaar verankerd zijn. De ruimte tussen de damwanden is opgevuld met zeezand met een laagje asfalt. Zo bleef het kopgebouw bereikbaar en waren we verzekerd van een droge bouwput. Dat was niet onbelangrijk aangezien de diepste betonwerken tot 7m onder het hoogwaterniveau dienden te gebeuren.”

Het bouwen van de kofferdam was wel onderhevig aan de getijden. We konden dus alleen werken op momenten dat het eb het zeewater ver genoeg had teruggedrongen. “Daarnaast heeft het gure weer ons vaak parten gespeeld en zijn we heel wat breuksteenmassieven tegengekomen tijdens de heiwerken. Gezien de omvang van deze breukstenen – van een halve tot een meter – moesten we ze met een graafkraan verwijderen om vervolgens het heien te kunnen herstarten", weet Dries Hoste. 

Omzichtig slopen

Na de bouw van de kofferdam werd de oude gangway gesloopt. Dat verliep stapsgewijs: eerst de massieve bovenbouw, vervolgens de hoge, betonnen kolommen en tot slot de funderingsbalken. Het slopen met de crushers en scharen gebeurde met de nodige voorzichtigheid. “Enerzijds dienden we de gietijzeren fundering van de initiële pier uit 1894 te behouden en anderzijds moest een voor de Belgische kust unieke geschutskoepel uit de Tweede Wereldoorlog bewaard blijven. Het puin van de afbraak hebben we ter plaatse gebroken en gebruikt als werkkoffer. Zo waren er minder transporten over de zeedijk nodig.”

Zoeken naar bekistingslogica

Aan de wederopbouw van de pier ging een grondige voorbereiding vooraf. De reconstructie was zo gedetailleerd dat het team ook heeft getracht de profilering van de bekisting van weleer terug te brengen. “We hebben de logica van de bekisting volledig proberen te achterhalen: welke planken werden gebruikt, in welke lengtes en breedtes, … Dat heeft uiteindelijk geleid tot een bekisting met enkel planken met breedtes 125, 175 en 200mm, waarin we een logisch patroon hebben gezocht. Die zoektocht verliep in nauw overleg met de ontwerpers van B-Juxta architecten, studiebureau SBE en de dienst onroerend erfgoed. Eenmaal we de bekisting hadden bepaald, hebben we verschillende proefmodellen gemaakt om voeling te krijgen met de complexiteit van het beton en de bekisting en om esthetische aspecten zoals de hoekverbindingen, naden en de ruwheid met het bestuur af te stemmen. Vertrekkende vanuit die afspraken is het overgrote deel van de nieuwe wandelgang ter plaatste gestort", vertelt Dries Hoste. Voor de meest complexe delen van de wandelgang trok Artes Depret een veiligheidskaart en liet ze prefabriceren. “Zo zijn de funderingsbalken, de dwarsbalken onder het vloerdek, nagenoeg alle borstweringen en balken van het windscherm geprefabriceerd. Dat is zo’n 15% van het betonwerk. De keuze voor prefab van deze delen vergemakkelijkte het werk en verzekerde ons een betere kwaliteitscontrole.”

Robuuste materialen

Om een lange levensduur te verzekeren voor de nieuwe wandelgang, selecteerden de ontwerpers aangepaste materialen. De wapening is uitgevoerd in inox en voor de productie van het beton werd een hogesterkte cement, klasse HSR toegepast. “Daarnaast schreef SBE een hogere dekking van de wapening voor. Alle delen die in contact komen met zeewater kregen een dekking van 5cm, de overige delen 3cm. Het gebruik van inox is ook vrij zeldzaam voor wapening in een zeeklimaat. Er zijn ook alternatieven zoals gegalvaniseerd staal onderzocht, maar uiteindelijk hebben we er voor gekozen geen risico te nemen.”

Gelijktijdig met de nieuwbouw van de pier kreeg ook het landhoofd een renovatie. Die taak was weggelegd voor Artes Woudenberg, zusterbedrijf van de hoofdaannemer. Deze renovatiewerken lopen op hun einde. Artes Depret zal zelf nog tot september-oktober bezig zijn met het verwijderen van de kofferdam, een klus die opnieuw in het ritme van de getijden moet gebeuren.