Sluis Ooigem op 35 dagen in het nieuw

Het kanaal Roeselare-Leie is een belangrijke aan- en afvoerweg van goederen voor heel wat bedrijven langs de West-Vlaamse waterweg. Het watertransport op het kanaal voor langere periode onderbreken zou nefast zijn voor de bevoorrading van de bedrijven. Om dat te vermijden verplichtte opdrachtgever De Vlaamse Waterweg de aannemer de werkzaamheden gefaseerd uit te voeren en de werkelijke onderbreking van de sluis te beperken tot maximaal 35 kalenderdagen. De tijdelijke maatschap rond algemeen aannemer Artes Depret – staalbouwer Viktor Buyck – elektra-aannemer Besix Unitec en mechanicaspecialist Vandezande nam die handschoen op. “Er ging ruim anderhalf jaar voorbereiding in verschillende fases aan de eigenlijke werken vooraf”, opent projectingenieur Pieterjan Pertz bij Artes Depret. “De eerste fases waren bedoeld om de eigenlijke werken nauwgezet voor te bereiden en zo niets aan het toeval over te laten voor de hoofdwerken van afgelopen vakantieperiode. Zo deden duikers in februari 2022 al de nodige natte opmetingen gedaan om de omloopriolen op te meten. Die informatie was nodig om een passende afsluitconstructie voor de omloopriolen te maken, nodig om de sluis volledig droog te kunnen zetten. Vervolgens hebben we eind mei 2022 een droge opmeting en inspectie van de sluis kunnen doen om onder meer de bouwkunde en rails van de wielschuiven op te meten. Landmeters maakten de inmeting in 2D. We zorgden tegelijkertijd voor een 3D puntenwolkscan als back-up.”

Nauwgezette voorbereiding

Op basis van al de opgedane informatie werden de voorbereiding en fabricage van de nieuwe elementen, zoals de stalen sluisdeuren, de schuiven van de omloopriolen en vlottende bolders, opgestart en werden de laatste details in de finale uitvoeringsplanning verwerkt. “Naast de voorbereiding van de nieuwe sluisonderdelen, was die voorbereiding ook nodig om de raakvlakken tussen de verschillende aannemers goed op elkaar af te stemmen. Welke activiteiten waren stap na stap nodig om een vervanging correct te doen en welke partner was verantwoordelijk voor welke activiteit? We hebben dit duidelijk vooraf afgestemd en in de planning opgenomen. Zo vermeden we zo veel mogelijk tijdens de werkzaamheden”, vertelt Pieterjan Pertz.

Maar hoe goed de voorbereiding ook is, de geprefabriceerde sluisonderdelen moeten perfect passen om de timing te kunnen respecteren. “Vandaar het belang van de natte en droge inspectie om alles exact in te kunnen meten. Deze meetgegevens hebben we verwerkt in een 3D-model van de sluis. Alle partners en de Vlaamse Waterweg hadden continu toegang tot het up-to-date model om de productieplannen op te maken en goed te keuren. Viktor Buyck is ook zo snel mogelijk gestart met de prefabricatie van de verschillende stalen elementen, zodat de andere partners voldoende tijd hadden om hun werkzaamheden af te stemmen op de afgewerkte en opnieuw ingemeten stalen elementen. Zo hebben we niets aan het toeval overgelaten in de prefabricatie”, verduidelijkt Pieterjan Pertz.

Groot werfteam

De voorbereide stalen sluisdelen werden begin juli naar de projectzone gebracht om ze verder voor te bereiden voor de plaatsing in de sluis. Pieterjan Pertz licht toe: “Op 29 juli zijn we gestart met de eigenlijke werkzaamheden met achtereenvolgens het droogzetten van de sluis en uithijsen van de sluisdeuren, de demontage van de elektromechanica en mechanica, het vernieuwen van de componenten van de sluis en het inhijsen van de nieuwe sluisdeuren. 

Om de werkzaamheden in den droge uit te kunnen voeren, werd de sluis afgesloten met schotten en werden de omloopriolen gedicht. Vervolgens hebben we de sluis leeggepompt. Tijdens de werkzaamheden beheersten we het lekwater met kleine pompinstallaties. Om het lekwater te monitoren, hadden we pompwachters voorzien. Zij waren 24/7 aanwezig om onze stroomgroepen, pompen, … te monitoren, zodat we bij een probleem onmiddellijk konden ingrijpen.

Het vernieuwen van de componenten vroeg ook werken aan de betonconstructie op plaatsen waar ze bevestigd worden of bewegen. Het vervangen van de elektromechanische uitrusting gaat onder meer om de aandrijving van de deuren en de schuiven met de bijhorende kabelwerken. Op bouwkundig vlak was het renoveren van de draaipunten heel uitdagend. Het systeem moest zich perfect inpassen in de betonconstructie van een heel oude sluis.

Leuk weetje: de sluis is ook voorbereid op een latere bediening vanop afstand. Na een testperiode konden we de sluis opnieuw nat zetten. Dat hele proces hebben we dus in 35 kalenderdagen kunnen doorlopen.”

Om daarin te slagen heeft het team van de tijdelijke maatschap 24/7 gewerkt. “Er was de klok rond een groot werfteam actief. Op piekmomenten was er 40 à 50 man actief op de werf. Daarnaast hadden we het nodige reservemateriaal en – materieel op de site aanwezig. Er was bijvoorbeeld continu een 280tons kabelkraan op de werf om noodsituaties op te vangen.”

Achteraf bekeken, bleek de voorbereiding essentieel in het slagen van het project. “We hebben niets aan het toeval overgelaten. Alle activiteiten werden nauwkeurig besproken en gecommuniceerd binnen het werfteam en met het bestuur, alle medewerkers werden voor iedere activiteit grondig gebrieft tijdens een toolboxmeeting. Voor de werkzaamheden hadden we een stremmingsplanning per uur opgesteld en in een 4D-planning verwerkt, waardoor we voor de werkzaamheden het volledige proces konden visualiseren en eventuele problemen (clashes) konden detecteren.”

Sluis Ooigem onder de loep

Opdrachtgever: De Vlaamse Waterweg

Aannemer: TM Artes Depret – Viktor Buyck – Besix Unitec – Vandezande

Nieuwe sluisdelen:

• Sluisdeuren
• Omloopriolen
• Taatsen
• Drukstoelen
• Drempel
• Laddernissen
• Wielschuiven
• Vlottende bolders
• Algemene betonherstellingen