2.500 woningen en 11 ha groot park op Ragheno

Mechelen is meer dan ooit in trek als woonstad. Ook de volgende jaren zal de stad blijven groeien. Het stadsbestuur wil de bevolkingsgroei op een ruimtelijk kwaliteitsvolle manier opvangen.
 
“Behalve nieuwe woongebieden zoals Verbeemen, Tinel, Komet en Keerdok zetten we ook in op de site Ragheno. We willen Ragheno laten uitgroeien tot een stadswijk die als voorbeeld kan dienen voor wonen, werken en samenleven in de 21ste eeuw”, aldus schepen van Stadsvernieuwing Greet Geypen.
 
Ragheno ligt ten zuidoosten van het station, tussen de Leuvensesteenweg, de Hanswijkvaart en de Hanswijkbeek. Vandaag is dit een bijna 78 ha groot gebied met een onduidelijke structuur, een erg beperkte ruimtelijke kwaliteit en een relatief lage bewoning. In januari van dit jaar werden de ambities voor Ragheno en het schetsontwerp voorgesteld op een infomarkt. Ondertussen is er hard gewerkt en werd het plan concreter op het vlak van mobiliteit, open ruimte, groen en erfgoed.
 
Het voorontwerp van het masterplan is opgebouwd uit bouwblokken die structuur en samenhang moeten geven aan de nieuwe wijk. Omdat het gebied aan het station ligt, wordt er uitgegaan van een woningdichtheid van 83 woningen per hectare. In totaal komen er ongeveer 2.500 woningen.

“Het masterplan gaat uit van een stedelijke woontypologie waarbij slim met ruimte wordt omgegaan. Tegelijk garanderen voldoende privaat, collectief en publiek groen een hoge woonkwaliteit”, stelt Greet Geypen. Op het voorontwerp van het masterplan staan gestapelde woningen maar ook grondgebonden rijwoningen met tuin.

Ragheno wordt een gemengde wijk. De vandaag eerder industriële activiteiten in het gebied nemen ruimte in die optimaler kan worden benut. In het gebied komen er in de toekomst 140.000 m² kantoren en diensten. Enkele alledaagse voorzieningen zoals buurtwinkels, horecazaken, kinderopvang, ontmoetingsruimtes, sportfaciliteiten en een basisschool worden mee opgenomen. De locatie van deze functies worden nog niet exact vastgelegd om enige flexibiliteit naar interessante projecten mogelijk te houden.
 
De bouwblokken hebben een basishoogte van vier bouwlagen. Aan het station, het park en aan het water zijn er enkele hogere gebouwen gepland. “Er worden duidelijke krijtlijnen opgemaakt voor architectuur, duurzaamheid en materiaalgebruik zodat het gebied een eenvormige uitstraling krijgt. Deze krijtlijnen zullen vastgelegd worden in overeenkomsten met ontwikkelaars. De kwaliteitskamer van experts wordt betrokken in de verdere uitwerking naar projecten”, geeft Greet Geypen aan.

Groene long

Op de site wordt een groot centraal park voorzien dat een groene long en het kloppende hart van de nieuwe wijk wordt. Het park verbindt de wijk vanaf het nieuwe stationsgebouw tot Spreeuwenhoek. In totaliteit zal dit park viermaal groter zijn dan de Mechelse Kruidtuin.

Door het park fiets en wandel je veilig en snel van en naar het station. In het gebied komt de auto op de laatste plaats. Zo wordt de hoofdfietsroute in het park bijvoorbeeld duidelijk gescheiden van het autoverkeer met een brug. Aan de randen van het park zijn scholen, een nieuwe sporthal en horeca gepland. De juiste locatie kan nog schuiven, maar deze functies zullen levendigheid aan het park geven.

Ook water is erg belangrijk in het project. “We mikken in eerste instantie op het hergebruiken van regenwater in de gebouwen. Daarnaast heeft water ook een belangrijke openbare functie: vlietjes en andere waterpartijen geven de inwoners verkoeling als het te heet wordt, maar zorgen ook voor de opvang en buffering van regenwater, wat dan weer zorgt voor duurzaamheid en leefbaarheid”, zegt schepen van Duurzaamheid en Klimaat Marina De Bie.

Duurzame wijk

Ragheno moet een duurzame wijk worden, onder meer door het integreren van groen en water, het bouwen met een hoge dichtheid en het toepassen van het stop-principe (stappen-trappen-openbaar vervoer-privé-vervoer). De stad schuift hierbij ambitieuze duurzaamheidsprincipes naar voor.
 
Bovendien kan Ragheno uitgebouwd worden tot een echt slimme wijk. Alle gebouwen moeten klaar zijn om met elkaar verbonden te worden, zodat ze elkaar en het nutsinfrastructurennetwerk versterken. Het masterplan moet onderzoeken welke collectieve of openbare systemen op het vlak van energieopwekking en -uitwisseling, afvalophaling of water mee met de wijkontwikkeling uitgebouwd kunnen worden.
 
“We gaan op zoek naar nieuwe vormen van kennisuitwisseling en dienstverlening. Deelsystemen met bakfietsen of auto’s bestaan al, maar zullen we op schaal van dit soort nieuwe wijken nog verder optimaliseren. Ook een lokaal dienstennetwerk voor klusjes, huishoudhulp en herstellingen verhoogt de leefbaarheid en interactie in de wijk”, aldus Marina De Bie.

Straten maximaal autovrij

Mechelen wil de waardevolle groene ruimte in en rond het centrum vrijwaren voor de toekomst en daarom de bevolkingsgroei opvangen in het stedelijke gebied. De vernieuwing van het station betekent een belangrijke katalysator voor de verduurzaming en verbetering van de stationsbuurt. Er wordt op de Raghenosite daarom maximaal ingezet op verplaatsingen met de fiets, te voet en met het openbaar vervoer. Dit vertaalt zich in straten die maximaal autovrij zijn en als woonstraten worden ingericht.
 
Nieuwe ontwikkelingen zullen moeten voldoen aan ambitieuze normen voor fietsstalplaatsen en autoparkeerplaatsen. Er moet verplicht méér dan 1 fietsstalplaats per inwoner worden voorzien. Dit is ambitieuzer dan elders in de stad. Voor de auto’s wordt maximaal ingezet op alternatieven als autodelen, collectief beheer van parkings met parkeerrechten en het faciliteren van elektrische voertuigen. Het parkeren in het openbaar domein verdwijnt. Parkeergarages bevinden zich grotendeels ondergronds, maar ook deels bovengronds nabij de toegangen.
 
Met de verplaatsing van het busstation naar de zijde Ragheno zal De Lijn de routes van de buslijnen herbekijken. Een deel van de buslijnen zal via de nieuwe Motstraat naar de Leuvensesteenweg rijden. Er zal ook in het gebied Ragheno een ontsluiting voor het openbaar vervoer komen, maar dit moet nog verder onderzocht worden. Het is vandaag nog onzeker of dit een klassiekere buslijn zal zijn dan wel met slimme, autonome shuttle voertuigen.

Erfgoed integreren

Ragheno kent een rijke industriële geschiedenis. Een aantal mooie historische erfgoedgebouwen zijn nog goed bewaard gebleven. Met de nieuwe ontwikkeling wil het stadsbestuur deze industriële gebouwen zoveel mogelijk integreren als basis voor de nieuwe identiteit van het gebied.