Antwerpse stadsbouwmeester presenteert beleidsnota
De Antwerpse stadsbouwmeester Christian Rapp heeft zopas zijn beleidsnota ‘2016-2020 Atypische stadsbouwmeester’ voorgesteld, waarin hij zijn visie op de ruimtelijke kwaliteit toelicht en de ruimtelijke prioriteiten vastlegt voor de toekomstige ontwikkeling van de stad. Christian Rapp werd in december 2015 aangesteld als stadsbouwmeester voor een periode van vijf jaar.
Rapp is de derde stadsbouwmeester van Antwerpen. René Daniëls (1999-2006) en Kristiaan Borret (2006-2014) gingen hem voor.
Het eerste deel van de beleidsnota beschrijft hoe het team interdisciplinair en in atelierverband projecten initieert en samenwerkt met alle betrokkenen. Tijdens de eerste jaren van zijn mandaat heeft de stadsbouwmeester enkele projecten geïnitieerd en heel wat planprocessen van nabij opgevolgd. De stadsbouwmeester begeleidt ook de totstandkoming van het nieuw strategisch ruimteplan. De drie thema’s ‘Levendige woonstad’, ‘Innovatieve netwerkstad’ en ‘Robuust landschap’ vormen de rode draad doorheen de visienota.
In het hoofdstuk ‘Atypische stadstransformatie’ bepaalt de stadsbouwmeester zijn prioriteiten op ruimtelijk gebied. Deze zijn:
- De kernstad: waken over het voortzetten van de unieke schaal- en tijdssprongen.
- De Ringzone: de overkapping van de Ring biedt mogelijkheden om een nieuwe ‘Ringstraße’ te creëren die naadloos de gebieden buiten de Ring aan de kernstad kan hechten.
- De twintigste-eeuwse stadsdelen: Linkeroever werd op de kaart gezet als onderzoeksgebied met de ideeënwedstrijd over de toekomstige transformatie. De twintigste-eeuwse gordel is de plek waar wordt ingezet op de combinatie van wonen en werken.
De stadsbouwmeester en zijn team hebben een uitgebreid takenpakket: het geven van onafhankelijk advies aan het college van burgemeester en schepen en coaching voor de stedelijke diensten; het selecteren van ontwerpers en ontwerpen voor stedelijke opdrachten, in samenspraak met een jury van experts; fungeren als uithangbord van het Antwerpse ruimtelijke beleid in binnen- en buitenland; het creëren van allerlei hulpmiddelen om aan kwaliteitsbewaking te doen, zoals een leidraad voor de selectie van ontwerpers en de organisatie van studiedagen en publieksevenementen.
De kwaliteit van elk stadsontwikkelingsproject begint bij de kwaliteit van het ontwerp. Het is daarom belangrijk dat de juiste ontwerper gekozen wordt voor elk project. De stad gebruikt verschillende procedures om ontwerpers te vinden voor nieuwe projecten, zoals een open oproep of een onderhandelingsprocedure. De stadsbouwmeester heeft een leidraad opgesteld voor de selectie van ontwerpers. Daarin pleit hij ervoor om projecten van bij het begin goed af te lijnen en duidelijk te zijn over de voorwaarden waaraan het ontwerp moet voldoen.
Voor regelmatige opdrachten werkt de stad met ‘pools’ van ontwerpers zodat het gunningsproces snel kan verlopen. Er zijn drie pools: de wedstrijdpool architectuur, de pool voor kleinere architectuuropdrachten en de restauratiepool. De ontwerpers in deze pools zijn geselecteerd in een wedstrijd.
Bij grotere of complexe projecten komt het A-overleg bij elkaar. Het gaat dan over projecten waarbij niet alleen de architectuur belangrijk is, maar ook andere parameters zoals erfgoed of duurzaamheid. Alle administratieve diensten die iets met het project te maken hebben, zitten bij elkaar. Ze schrijven samen een advies voor de aanpak van het project, geven de mogelijke uitdagingen aan en stellen oplossingen voor.
Christian Rapp is tevens voorzitter van de welstandscommissie en lid van de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening (gecoro). De welstandscommissie geeft advies wanneer een stedenbouwkundige vergunning wordt aangevraagd voor een architectuurproject. De commissie buigt zich over de ruimtelijke kwaliteit van het project. Het team van vier onafhankelijke deskundigen komt om de twee weken samen. Ontwerpers en opdrachtgevers leggen tijdens die vergaderingen hun bouwplannen uit. De commissie geeft daarna een advies aan de dienst stedenbouwkundige vergunningen. Die dienst legt het advies samen met de adviezen van andere diensten en bezorgt het complete pakket aan het college van burgemeester en schepenen. Daar wordt uiteindelijk beslist of het project een bouwvergunning krijgt.
De huidige leden van de welstandscommissie zijn: Haike Apelt, architect (Hama architecten) en docent (TU Eindhoven); Koen Drossaert, architect (HUB architecten); Koen Van Bockstal, architect (BULK architecten) en docent (UAntwerpen); en Yvette Verlinden, architect (architectenbureau Praet-Verlinden) en docent (AP Hogeschool).
Het team van de stadsbouwmeester houdt de ontwikkelingen in de vakwereld goed in de gaten. Dat is belangrijk omdat de stadsbouwmeester het ruimtelijke beleid in Antwerpen bekend maakt tot ver buiten de stad en omdat de kennis van anderen nuttig kan zijn om ook in Antwerpen toe te passen. Door bezoeken, lezingen, workshops, studiedagen, prijsinzendingen en congressen doet het team van de stadsbouwmeester kennis op en draagt het kennis uit. Daaruit komen nieuwe aanpakmethodes, innovatieve ideeën en ‘best practices’ voort.
De beleidsnota van de Antwerpse stadsbouwmeester Christian Rapp is integraal te lezen op www.antwerpenmorgen.be/stadsbouwmeester.