Kwaliteitsvol verdichten kan niet in een wip
Nieuwe stadsvernieuwingsprojecten ten vroegste klaar in 2029 De huidige uitdagingen voor stadsvernieuwing en verdichtingsprojecten zijn legio, beseft de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB); denk maar aan dichtslibbende wegen, de bedenkelijke luchtkwaliteit in steden, de sterk groeiende bevolking, complexe bouwvoorschriften, stijgende vastgoedprijzen, buurtprotest tegen grote projecten, ...
Dat is meer dan ooit het geval als we willen tegemoet komen aan de terechte wensen van toekomstige bewoners inzake kwaliteitsvol wonen met aandacht voor groen, veiligheid, betaalbaarheid, gezondheid, enz.
Doordacht tewerk gaan
De BRV-plannen van de Vlaamse regering die momenteel wachten op een definitieve beslissing vergen een snelle verdichtingsoperatie om de toekomstige extra gezinnen te huisvesten. Hierbij moet men evenwel goed voorbereid en doordacht tewerk gaan.
Zo moeten de mobiliteitsproblemen worden aangepakt door de binnenvaart nog meer aan te zwengelen, door datasharing met o.a. het verkeerscentrum optimaal in te zetten en vooral door eerder tewerkstelling dan wonen te lokaliseren rond treinstations. Het fijnstof moet in de steden beperkt worden door o.m. in te zetten op innovatieve (elektrische) collectieve vervoersoplossingen; een betere luchtkwaliteit lijkt bovendien een voorwaarde om meer gezinnen naar de steden te lokken. Er is tevens nood aan een gevarieerd en toereikend woonaanbod om een antwoord te bieden op individuele wensen en de veranderende noden van gezinnen en om de stijgende prijzen af te remmen. En publieke projecten met voldoende groene accenten moeten een aangename en rustgevende omgeving scheppen en prangende problemen zoals wateroverlast of een hitte-eilandeffect tegengaan.
Flexibele bouwvoorschriften
Overheden kunnen stimulerend optreden door prioritair werk te maken van flexibele voorschriften. In de huidige context zijn de meeste stadsvernieuwingsprojecten die vandaag worden aangevat gezien de gemiddelde doorlooptijd van twaalf jaar ten vroegste klaar in 2029. Als de huidige voorschriften niet worden gewijzigd, kan die termijn zelfs oplopen tot 2038 vermits een doorlooptijd van twintig jaar vandaag geen uitzondering vormt.
Deze doorlooptijd is de termijn tussen de conceptuele fase, waarna de overheid de bestemmingsplannen moet aanpassen, tot de realisatie van het gebouw. Daarnaast slorpen ook verdichtingsprojecten in kleinere steden en in gemeenten heel wat tijd op.
Uit de seminaries over kwaliteitsvolle stadsvernieuwing en verdichtingsprojecten die de VCB dit najaar organiseerde in Limburg en Oost-Vlaanderen blijkt dat ambitieuze verdichtingsprojecten in middelgrote gemeenten ook te veel tijd in beslag nemen.
Zo ging een voorbeeldproject in Wetteren van start in 2007. Bij de aanvang werd de oplevering gepland tegen medio 2014, maar in deze fase lijkt het er op dat het project pas met drie tot vier jaar vertraging zal afgerond zijn. Het grootste knelpunt ligt niet op bouwtechnisch vlak, maar zijn de administratieve beslommeringen en de complexiteit die voorafgaan aan de werkzaamheden.