Masterplan De Werve Hoef in Wijnegem klaar voor uitvoering
Voor de ontwikkeling van de duurzame wijk De Werve Hoef in Wijnegem gaven sociale huisvestingsmaatschappij De Ideale Woning en het gemeentebestuur aan het ontwerpbureau Collectief Noord de opdracht om een masterplan uit te werken. Dat is nu klaar voor uitvoering. Aan de hand van het masterplan wordt duidelijk hoe de ambities voor De Werve Hoef als duurzame wijk in de praktijk gaan gebracht worden, zowel voor wat de bebouwing, de inrichting als het energiegebruik aangaat.
De site van De Werve Hoef ligt aan de rand van Wijnegem tussen de Merksemsebaan, de Houtlaan, het Albertkanaal, de Zandstraat en de Beukenlaan. Het terrein van ongeveer 11 ha is al jaren eigendom van De Ideale Woning. In 2008 maakte Igean al een eerste stedenbouwkundige studie voor deze site. Tijdens de eerste fase van dit plan bouwde de sociale huisvestingsmaatschappij hier 62 appartementen en enkele handelsruimtes.
Hoge ambities
In het kader van het project ‘Lerend Netwerk Duurzame Wijken’ namen De Ideale Woning en de gemeente Wijnegem in 2016 de beslissing om het masterplan opnieuw te bekijken. Ze kozen toen resoluut voor de ontwikkeling van een duurzame wijk. De ambitienota die werd opgesteld, legde de lat hoog op het gebied van duurzaamheid. Er moet onder meer een zo groot mogelijke CO2-neutraliteit worden nagestreefd. De energievraag op de site moet maximaal beperkt worden en er moeten zoveel mogelijk hernieuwbare energiebronnen gebruikt worden.
Voor het nieuwe masterplan namen de ontwerpers het landschap als basis om tot een duurzame ontwikkeling te komen. Het typische akkerlandschap van de streek werd actief ingezet als productielandschap, akkers, boomgaarden en weiden voor een CSA-boerderij (Community Supported Agriculture) of landbouw gedragen door de gemeenschap. Deze stadslandbouw moet de producent dichter bij de consument brengen, in dit geval de bewoners. De ontwerpers behielden de belangrijke elementen in het landschap met respect voor de historische waarde van het terrein.
Volgens het uitgewerkte masterplan wordt de bestaande boerderij op de site afgebroken. De schuur blijft behouden en zal na grondige renovatie gebruikt worden door de bioboer, die ondertussen zal geselecteerd zijn. De Ideale Woning geeft de grond in erfpacht aan coöperatie De Landgenoten, die het op zijn beurt verhuurt aan de boer.
Naast de kavels voor de bioboer komt er ook een buurtpark waar nog extra ruimte voorzien is voor volkstuintjes. De invulling van dit park zal gebeuren in samenspraak met de buurt. Eerst wordt de infrastructuur al voor een belangrijk gedeelte aangelegd. Pas daarna volgt het startsein voor de bouw van de geplande woningen. De infrastructuurwerken voor de buurt en de bioboerderij starten binnenkort al.
260 woongelegenheden
Wat de toekomstige bewoning in De Werve Hoef betreft, komen er in totaal zeven woonstempels. Dat zijn clusters van woningen (zowel appartementen als grondgebonden woningen) met een grote dichtheid. In totaal zijn er 260 woongelegenheden voorzien met een mix van sociale huurwoningen, bescheiden huurwoningen en koopwoningen. De woonstempels worden in fasen gebouwd tussen het park en de verschillende landbouwkavels. De Ideale Woning wil in 2020 beginnen met de bouwwerken voor de eerste drie woonstempels voor in totaal 148 woningen.
Hoewel de woonstempels vrij dicht bebouwd zijn, zal hun beperkte schaal voor een echte buurtbeleving zorgen bij de bewoners en voor verankering in de omgeving. De slimme inplanting van de woonstempels moet de geluidsoverlast en de verharding beperken. De auto wordt geweerd uit het landschap, zodat het openbare domein vooral bestemd zal zijn voor de trage weggebruiker.
De ontwerpers gingen voor het nieuwe masterplan ook uit van een integraal energiebeheer. Het is de bedoeling dat de waterhuishouding en -zuivering volledig op het terrein zelf opgevangen worden. Voor het slagen van het project is wel de participatie van de buurtbewoners en de toekomstige bewoners nodig.
“De Ideale Woning heeft bij de uitwerking van dit masterplan heel wat geleerd over het ontwikkelen van een wijk die in al haar aspecten duurzaam wil zijn. Voor onze toekomstige projecten is dit een grote meerwaarde en we zullen deze principes blijven toepassen”, besluit Dirk de Kort, voorzitter van De Ideale Woning.