Raad van State vernietigt omzendbrief-Schauvlieghe
De Raad van State heeft een omstreden omzendbrief van toenmalig Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege vernietigd. Die bevatte strenge criteria voor het bouwen in groen gebied. Door het arrest van de Raad van State wordt bouwen buiten de stedelijke kernen weer wat eenvoudiger.
Het arrest wordt gemeld door de krant De Tijd. In de omzendbrief werd de verplichting opgelegd met studiewerk te bewijzen dat er goede redenen zijn om buiten stedelijk gebied te bouwen. Volgens de raad kan zoiets juridisch niet via een omzendbrief worden afgedwongen.
De zogenaamde betonstop, vorig jaar omgedoopt tot de minder beladen bouwshift, komt erop neer Vlaanderen tegen 2040 niet langer wordt volgebouwd en dat er geen open ruimte meer verdwijnt. Vlaams minister Joke Schauvliege had in 2017 Vlaanderen opgedeeld in bebouwd en onbebouwd gebied, wat toen aanleiding gaf tot veel kritiek en discussies.
Schauvliege had via een omzendbrief de verplichting opgelegd om met studiewerk te bewijzen dat er goede redenen zijn om buiten stedelijk gebied te bouwen. Daardoor waren gronden volgens de sector veel moeilijker te ontwikkelen en werden projecten veel duurder. Projectontwikkelaars vreesden dat tienduizenden hectaren bouwgrond buiten stedelijk gebied of geselecteerde kernen onbebouwbaar en dus waardeloos zou worden. In sommige gemeenten was zelfs sprake van de helft van alle bouwgrond.
De Raad van State vernietigt nu deze verplichting tot uitgebreid voorafgaand studiewerk. In de omzendbrief zijn zonder enige wettelijke basis categorieën gecreëerd in ruimtelijke bestemming, bebouwd en onbebouwd gebied. Alleen het parlement kan een nieuw structureel kader goedkeuren.
De conclusie van het arrest is dat Vlaanderen er vooralsnog niet in slaagt om bebouwing te concentreren. De veelbesproken betonstop is inmiddels helemaal uitgehold. Politici raken het ook niet eens over de uitwerking van een akkoord over de vergoeding voor mensen die hun grond omgezet zien in natuurgebied. Het idee om dat tegen 100% van de marktwaarde te doen, blijkt onbetaalbaar: volgens berekeningen zou de kostprijs dan oplopen tot 12,5 miljard €.
“Het is niet zo dat heel Vlaanderen plots weer met beton kan worden volgestort. De lokale besturen kunnen niet meer terugvallen op de Vlaamse richtlijnen en criteria om bouwprojecten te weigeren, maar hebben uiteraard nog andere instrumenten ter beschikking om bepaalde projecten wel of niet toe te laten. De beslissing over waar gebouwd kan worden, hangt af van de ruimtelijke bestemming die de grond krijgt. Daar veranderde de omzendbrief niets aan. We willen het vrijwaren van de open ruimte juridisch beter verankeren met dwingende beleidskaders en op een rechtsgeldig correcte manier en dus niet meer via een omzendbrief”, reageert Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir op het arrest.
Volgens de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) is dat een goede zaak. Voldoende reserve aan bouwgrond is cruciaal. De voorraad drastisch neutraliseren, zoals met deze omzendbrief zou gebeuren, leidt tot hogere prijzen. De VCB betwist ook het beeld dat overal beton gestort wordt. Het aantal nieuwbouwwoningen is de voorbije tien jaar gestegen van 22 naar 34 per hectare. Twee derde wordt gebouwd op bestaande sites en elke gesloopte woning wordt vervangen door gemiddeld 2,2 wooneenheden.