Pak sociale dumping lokaal aan in bestekken

“Het budget voor openbare aanbestedingen door lokale besturen loopt elk jaar in de miljarden euro’s. Ook in sectoren die geteisterd worden door sociale dumping, zoals de bouw- en schoonmaaksector. Al jaren staat de strijd tegen de sociale dumping hoog op onze agenda”, zegt Meryame Kitir.

Polen

“Wij gaan voluit voor een Europese Unie waar een Poolse bouwvakker bij ons hetzelfde loon naar werken krijgt als zijn Belgische collega. Maar die strijd moet niet alleen op Europees niveau worden gevoerd. Ook onze lokale besturen hebben een belangrijke hefboom in handen, net omdat ze elk jaar zoveel geld uitgeven via openbare aanbestedingen. Het riedeltje dat we er zelf niets aan kunnen doen, klopt niet. Lokale overheden kunnen wel degelijk een verschil maken”, stelt Kitir.

Laagste prijs

Dat komt omdat er in 2016 een federale wet kwam die een Europese richtlijn van 2014 in de praktijk omzet. “Om de ‘dictatuur van de laagste prijs’ een halt toe te roepen, kunnen overheden sindsdien ook kijken naar aspecten als milieubescherming, innovatie of sociaal beleid. Ze kregen ook de taak om strenger toe te zien op de naleving van de arbeidsverplichtingen van de inschrijvers. Maar net daar knelt het schoentje: als een gemeente of OCMW wil onderzoeken of een kandidaat zich in het verleden al heeft bezondigd aan inbreuken tegen de sociale of arbeidswetgeving, moeten ze dat op eigen houtje doen. Dat is niet simpel, omdat het voor inschrijvende bedrijven volstaat aan te tonen dat de fouten uit het verleden zijn vergoed. De meeste lokale overheden zullen zich niet op glas ijs wagen om een onderzoek naar een mogelijke ingebrekestelling te starten, met het risico dat de hele aanbesteding onwettig wordt verklaard”, meent Kitir.

Oostende

In Oostende heeft Johan Vande Lanotte daar al een pragmatische oplossing voor gevonden. “Johan heeft opgemerkt dat gemeenten perfect een bijkomende clausule kunnen inschrijven in het bestek. Met deze clausule worden bedrijven gedwongen om de wettelijk verplichte loon- en arbeidsvoorwaarden na te leven. Als ze die verbintenis niet toevoegen aan de offerte, mogen ze niet deelnemen. Als tijdens de uitvoeringsfase alsnog wordt vastgesteld dat de regels worden geschonden, staat dat gelijk aan een ingebrekestelling en wordt de opdracht verbroken. Bovendien kan de overheid in dat geval een boete opleggen. In Oostende staat die boete gelijk aan het loonbedrag dat volgens de arbeidsinspectie niet correct werd betaald”, duidt Kitir.

Genk

Volgens Meryame Kitir is deze oplossing juridisch waterdicht. “We roepen alle gemeentebesturen op om deze clausule over te nemen. In Genk zullen we dit voorstel alleszins opnemen in ons verkiezingsprogramma”, geeft de politica nog mee.