Kunnen pvc-ramen geschilderd worden?

Sinds de jaren 1990 kent het plaatsen van pvc-ramen een groeiend succes. Dit is vooral te danken aan hun onderhoudsgemak (veelal beperkt tot een regelmatige reiniging met water), maar ook aan het feit dat ze niet overschilderd hoeven te worden. Na verloop van tijd kan er echter wel een zekere vergeling of verkleuring beginnen op te treden of kan de eigenaar het uitzicht van het gebouw of de binnendecoratie willen veranderen.

Voorbereiding van de ondergrond

De te schilderen oppervlakken moeten proper, droog en ontvet zijn. Voor het ontvetten kan men zijn toevlucht nemen tot specifieke producten van de verffabrikant of tot een detergent. Vervolgens moeten de oppervlakken gespoeld worden met water. Bij ramen met een decoratieve folie is het aangeraden om de hechting van de folie na te gaan door eventueel in enkele minder zichtbare zones een cross-cut-test uit te voeren (zie Buildwise-artikel 2012/02.12). Er bestaan ook bedrijven die gespecialiseerd zijn in het vervangen en herstellen van dergelijke decoratieve folies, wat een goed alternatief is voor het schilderen.

Pvc is een glad materiaal, wat kan leiden tot een gebrekkige hechting van de verf. Een oplossing hiervoor is om het te schilderen oppervlak op te ruwen met fijnkorrelig schuurpapier (150 of 180). Hierbij moet de beglazing goed beschermd worden en is het gebruik van grofkorrelig papier uit den boze om schade aan het pvc te vermijden. Gebeurlijke oppervlaktegebreken (groeven, krassen, poliersporen ...) kunnen immers nooit volledig gecamoufleerd worden, waardoor ze zich door de verf heen kunnen aftekenen. Daarom zal alleen een uitvoeringsgraad I (basisafwerking, zonder correctie van de ondergrond) mogelijk zijn (zie TV 249).

Na het ontstoffen moet er een specifieke primer voor pvc aangebracht worden (bij een omgevingstemperatuur tussen ongeveer 10 en 25 °C). Deze bestaat doorgaans uit water- of oplosmiddelgedragen acrylaathars. Het gebruik van oplosmiddelgedragen primers in gebouwen wordt afgeraden. Om een reactie met de decoratieve folie te vermijden, is het belangrijk om de verenigbaarheid van de primer en de ondergrond na te gaan door proeven of door rechtstreeks contact op te nemen met de fabrikant.

Keuze van de verf

Als afwerkingsverf kan er gebruikgemaakt worden van traditionele lakken (bv. hout- of metaallakken). In de technische fiche of bij de fabrikant zelf moet echter wel nagegaan worden of hun weerstand tegen blocking (d.i. een ongewenst hechtingsverschijnsel dat optreedt wanneer twee oppervlakken, waarvan minstens één geschilderd is, na een bepaalde drogingsperiode tegen elkaar aangedrukt worden) toereikend is om bijvoorbeeld schade door het verlijmen van de dichtingsvoegen op de verf te vermijden.

Er moet ook goed nagedacht worden over de kleur van de verf. De thermische-uitzettingscoëfficiënt van pvc-ramen is namelijk vaak groter dan die van andere bouwmaterialen. Hierdoor zullen de thermische bewegingen van lichtkleurige profielen die met een donkerdere verf geschilderd worden (zwart in een extreem geval) toenemen, wat aanleiding kan geven tot overmatige vervormingen ter hoogte van de voegen en bevestigingen, het moeilijk openen en sluiten van de ramen, permanente vervormingen van het raamkader en dichtingsgebreken. Het risico op deze verschijnselen wordt nog groter wanneer de ramen in de vlakke zon gelegen zijn (tussen het zuidoosten en het zuidwesten). Omgekeerd kunnen de thermische bewegingen van donkergekleurde profielen verminderd worden door een lichtkleurige verf te gebruiken. Om problemen door de thermische uitzetting te vermijden, is de aanwending van donkere kleuren dan ook afgeraden.

Bij het aanbrengen van de afwerking moet elke laag licht opgeschuurd worden met een fijne korrel om de hechting te verbeteren en eventuele kleine gebreken weg te werken (lopers ...). Hierbij moet bijzondere aandacht besteed worden aan de randen. Doordat de verf hier minder dik kan zijn, zal de schokweerstand er ook beperkter zijn. Hierdoor kan de verf gemakkelijker afschilferen en zal de ondergrond zichtbaar worden (zie afbeelding).

Omdat er geen gebruikgemaakt mag worden van chemisch afsteekmiddel, verfafbrander of grofkorrelig schuurpapier, kan het moeilijk zijn om de verf te verwijderen. Het is dus belangrijk om de verf vanaf het begin zorgvuldig uit te kiezen, om de hechting ervan vooraf op een beperkt oppervlak te controleren (bv. met behulp van een kleefband) en ook om het esthetische aspect ervan na te gaan (kleur, glans ...).

Onderhoud

Een geschilderd buitenraam moet regelmatig onderhouden worden om het uitzicht te behouden en eventuele beschadigingen te herstellen (afschilferingen, krassen ...). In bepaalde gevallen kan de regelmatige toename van de verfdikte het sluiten van de raamvleugels bemoeilijken. In deze contactzones is het aangeraden om de aangebrachte verfdiktes te verminderen door de vorige lagen op te schuren.

Andere kunststoffen ondergronden

De voormelde aanbevelingen kunnen uitgebreid worden naar andere kunststoffen bouwelementen (leidingen, gevelbekledingen ...). Alvorens de werken aan te vatten, moet wel de aard van de kunststof bepaald worden. Sommige polymeren, zoals polypropyleen en polyethyleen, kunnen immers niet geverfd worden omdat ze onvoldoende hechting bieden voor om het even welke verf. Andere kunststoffen kunnen dan weer geplamuurd worden om een uitvoeringsgraad II te bereiken. Voor meer informatie verwijzen we naar de aanbevelingen uit TV 249, meer in het bijzonder naar de tabellen 26 en 38, alsook naar § 5.3.5.