Een digitale tweeling van een gebouw: bron van mogelijkheden of puur gadget?
Smart buildings dragen bij aan de overgang naar duurzamere en leefbaardere gebouwen. Hun onderhoud vereist echter een zekere professionaliteit. Bouwbedrijven kunnen hierin een sleutelrol spelen door hun vakgebied uit te breiden naar het onderhoud en beheer van deze gebouwen.
Wat is een digitale tweeling van een gebouw?
Een digitale tweeling, ook wel digital twin genoemd, is een uniek digitaal model van een gebouw dat heel wat informatie bevat, zoals:
• invariabele informatie met betrekking tot de kenmerken van het gebouw (warmteweerstand van de wanden, vermogen en rendement van de productietoestellen voor verwarming of ventilatie ...)
• variabele informatie die afkomstig is van verschillende sensoren (aanvoer- en retourtemperatuur van de warmteverdeelkringen, lekdetectie, CO2-concentratie in de verschillende ruimtes ...).
Dankzij deze informatie kunnen bepaalde beheer- en onderhoudswerkzaamheden geoptimaliseerd en geautomatiseerd worden.
In tegenstelling tot het BIM-model, dat handmatig bijgewerkt moet worden, integreert de digitale tweeling automatisch en in real time de uitwisseling van informatie en opdrachten tussen het fysieke gebouw en zijn virtuele kopie.
Toepassingen van een digitale tweeling
De mogelijke toepassingen kunnen ingedeeld worden onder vier hoofdgroepen, afhankelijk van het beoogde doelpubliek:
- de verantwoordelijken voor het onderhoud van het gebouw (maintenance management)
- de eigenaars en beheerders van het gebouw (property management)
- de verantwoordelijken voor de ondersteunende activiteiten van het gebouw (facility management)
- de grote vastgoedbeheerders (asset management).
Onderhoud van de gebouwen
Teneinde het onderhoud van de gebouwen te vergemakkelijken, maakt een digitale tweeling het bijvoorbeeld mogelijk om:
- de gebruiksduur van bepaalde toestellen na te gaan
- de werking van de technische installaties te optimaliseren en hun instellingen te wijzigen (stooklijn, ventilatiedebieten ...)
- op de hoogte gebracht te worden van eventuele defecten en bepaalde handelingen te sturen in afwachting van een interventie
- de ligging van ingebouwde technieken te visualiseren in augmented reality
- te anticiperen op bepaalde gebeurtenissen (predictief onderhoud)
- de onderhoudsschema’s te beheren en onderhoudstickets aan te maken.
Uitvoering van de digitale tweeling
De uitvoering van een digitale tweeling is veel gemakkelijker en dus goedkoper als er al een BIM-model van het gebouw bestaat. Bovendien is het voor de aannemer die verantwoordelijk is voor de bouw in dat geval ook gemakkelijker om met de tool aan de slag te gaan, omdat hij tijdens de bouwfase al betrokken was bij de uitwerking van het BIM-model. Het ontbreken van een dergelijk model hoeft echter geen rem te vormen op de uitvoering van een digitale tweeling. Dit geldt ook voor de installatie van sensoren in het gebouw en de integratie van gegevens in het model. Hoewel het nooit te laat is, moeten de doelstellingen en toepassingen van een digitale tweeling zo vroeg mogelijk, en in het ideale geval in de ontwerpfase al, uitgedacht en gedefinieerd worden.
Om deze tot een succes te maken, moet een digitale tweeling gezien worden als een hulpmiddel voor de betrokken partijen, en niet als een bijkomende uitrusting voor het gebouw die toegevoegd moet worden aan de al lange lijst van aanwezige en te beheren technische installaties.
Dit artikel werd opgesteld in het kader van de Technologische Dienstverlening C-Tech, gesubsidieerd door Innoviris.
Samenvatting van een artikel, verschenen op de pagina’s 26-27 van het Buildwise Magazine 2023/5 (september-oktober 2023). Enkel het originele Buildwise-artikel geldt als referentie.
