Experts over de digitalisering in de bouwsector

In heel wat sectoren zorgt digitalisering voor disruptie. Hoe zit dat in de bouwsector? Hoe gaan jullie met de evoluties om? Hoe ervaren jullie de impact van digitalisering?

HB: Ik merk dat het zorgt voor een verschuiving in taken. Door automatisering wordt er werk weggenomen bij de werf- en de projectleiders. Zo kunnen we ze inschakelen bij andere projecten. Ook op vlak van calculatie komen er evoluties aan. We kunnen hoeveelheden afleiden uit modellen en moeten dus eerder modellen controleren in plaats van alles na te rekenen. Samengevat speelt BIM bij ons een sleutelrol in de werkvoorbereiding.

RDS: Ik ga hiermee akkoord, maar het gaat bij de verschuiving van de taken niet altijd om dezelfde mensen. Idealiter is er herscholing van de medewerker. Maar je merkt dat dit niet altijd lukt. Nieuwe functies ontstaan, andere verdwijnen. Wij zien het zelfs als complementair. De expertise en ervaring willen we zeker behouden, maar we combineren ze met de digitale skills van een – meestal – jonge kerel of dame.

RC: Ik ben het er niet mee eens dat mensen niet met tools kunnen werken. Volgens mij is het de taak van het bedrijf om hen daarbij te helpen. Nu loopt het vaak mis omdat de medewerker een digitale tool in handen krijgt en daarmee extra taken moet uitvoeren. Er komt een extra last bij en dat zorgt voor de mislukking.

EV: Het is belangrijk om de mensen uit te leggen waarom ze met nieuwe tools moeten werken. Hen het nut ervan doen inzien is iets heel anders dan gewoon zeggen wat ze moeten doen. Je moet hen zeggen dat het niet is om hen te controleren, wel om een nacalculatie te doen. De mensen begrijpen dat.

RDS: Bijkomend: door zijn eigenheid creëert BIM op bepaalde vlakken een spanningsveld met IT en krijg je de vraag: wie neemt de lead? Het nieuwe overleg moet nog vorm krijgen.

Hoe ver gaat de digitalisering? Moeten machines binnenkort nog bediend worden?

YA: Wij werken met machines die zonder chauffeur kunnen werken. Maar die komen vooral tot hun recht in bijvoorbeeld mijnen, waar heel wat repetitief werk is. Bij de infrastructuurwerken die wij doen zal de vakman altijd achter de stuurknuppel blijven zitten, net omdat er bekabeling loopt in de grond, omdat we op hindernissen stoten…

RC: Op termijn zal elke taak geautomatiseerd kunnen worden, net door rekening te houden met alle mogelijke incidenten. Maar kan dat kwaad? Heeft de invoering van de tekstverwerkingssoftware jobs verloren doen gaan? Zeker, maar er worden ook nieuwe jobs gecreëerd. In onze sector is dat ook zo. Ons IT-departement is behoorlijk groot…

Bestaan er al zelflerende systemen?

RC: We werken daarvoor samen met een spin-off van de universiteit van Brussel. BIM-modellen zijn ideaal om artificiële intelligentie op toe te passen. Er zijn massa’s gegevens, die bovendien niet te complex zijn.

HB: Er bestaan systemen waarbij alle werffoto’s gecentraliseerd worden en de software automatisch objecten categoriseert en anomalieën detecteert. De computer leert daarbij uit het verleden, vergelijkbaar met bijvoorbeeld de gezichtsherkenning van Apple.

Over naar de functie van de meesten onder jullie: BIM-manager, een gloednieuwe functie. Welke competenties zijn nodig en vinden jullie ze?

PDK: Ik heb er speciaal een opleiding voor gevolgd aan de universiteit van Gent. Je moet van alle markten thuis zijn. En toch merk ik dat er binnen BIM speciale functies gecreëerd worden: processmanagers bijvoorbeeld. Net omdat het zo groots is.
Wat betreft het vinden van mensen: we zoeken allemaal in dezelfde pool. Er is meer scholing nodig. Scholen moeten er dus meer aandacht voor hebben.

RDS: Ik heb mijn werkgever gevonden en had het geluk dat hij al overtuigd was van het nut van BIM. Maar op de werkvloer ligt het heel anders. Medewerkers zijn nog zeer conservatief en bekijken het eerder als een bedreiging dan als een oplossing voor hun probleem.
Nu goed, wanneer iemand begint over BIM, vraag ik graag over welke BIM hij het heeft.
Er zijn zoveel variaties op die term. Voor de meesten is het een model in 3D maken. Maar daartoe beperkt het zich zeker niet. BIM heeft te maken met de werkprocessen en de samenwerking. Hoe je faalkosten gaat vermijden. En daarvoor is het heel handig om een 3D-model te maken. Meer ook niet.

Is er nog een element dat de introductie van BIM tegenhoudt?

RDS: Het juridisch keurslijf. Je zit met verantwoordelijkheden en door samen te werken in een BIM-model, vervagen die wat. Wat zijn de juridische gevolgen als elke partner zijn deel van de gegevens ingeeft in het model? Dat bespreken met de verschillende bouwpartners is moeilijk. Er kan immers maar een eigenaar van het model zijn…

Hoe kijkt Orange naar deze evoluties?

VC: Vanuit onze ervaring kunnen we bevestigen dat de bouwsector in volle transformatie is. De implementatie van BIM speelt daarbij een belangrijke rol. Maar bovenal gaat het over een zoektocht naar een nieuwe manier van werken. Hoe werkprocessen op een doeltreffende manier digitaliseren? Dat alles heeft uiteraard ook implicaties op het gebied van connectiviteit. Werken met BIM vraagt bijvoorbeeld aanzienlijk wat bandbreedte. Ook op de werven zien we die behoefte toenemen. Ik denk bijvoorbeeld aan het raadplegen van specifieke applicaties voor projectmanagement, realtime videobewaking op de werf of het doorsturen van een reeks HD-werffoto’s.
Voor deze behoeften biedt Orange passende oplossingen, zoals een 4G/VDSL router voor in de werfkeet of aangepaste data-abonnementen voor de werknemers. 
De sector is dus zeker in transformatie, al is enige nuance gepast. Ten opzichte van andere sectoren blijft de bouwsector eerder traditioneel. Er liggen dus mooie opportuniteiten voor de pioniers.

YA: Dat klopt. En dat is ook goed. Het is voor ons nog niet te laat om op de kar te springen én we kunnen leren van andere sectoren die hun huiswerk intussen gemaakt hebben.

Orange Belgium
Bourgetlaan 3
1140 Evere
business.orange.be/bouw