Let’s BIM together!
BIM Met een reeks van vier artikels willen we deze maand BIM extra onder de aandacht plaatsen. Ze vormen een mooie aanloop naar de Meeting BIM die EBP op donderdag 8 juni in Brussel organiseert. Voor meer informatie hierover kan je alvast terecht op www.meetingBIM.be We zien het letterwoord BIM overal opduiken: voor een Japans motorfietsmerk, een keten van tankstations in Nederland, de Beroepsvereniging van Improviserende Musici, de internationale bank van Mali of de internationale luchthaven van Zuid-Bimini op de Bahama’s volgens de IATA-codes. In de bouwsector wint BIM terrein als ‘Building Information Modeling’, waarbij het alle andere acroniemen in de schaduw stelt. Dit artikel vormt het derde van een reeks van vier bijdragen gewijd aan BIM of de digitale maquette n.a.v. de BIM-meeting die EBP op 8 juni 2017 organiseert.
De wortels en de verspreiding van het BIM-concept gaan terug tot de jaren ’70 van vorige eeuw. Het is evenwel moeilijk te bepalen wie het vaderschap mag opeisen van de termen “Bouw Informatie Model” of “Building Information Modeling”, met inbegrip van het letterwoord BIM, omdat zijn DNA zo uiteenlopend is. Autodesk publiceerde in 2002 een witboek met als titel ‘Building Information Modeling’, maar andere softwareleveranciers maakten reeds deel uit van het circuit of stapten erin. In 1987 werd ArchiCAD door sommigen als de eerste BIM-toepassing beschouwd omdat dit het eerste CAD-product op een pc was dat met 2D- en 3D-geometrie kon werken. Het was tevens het eerste commerciële BIM-product voor personal computers.
Andere specialisten zijn dan weer van mening dat de BIM-software, in de brede betekenis van het woord, reeds een dertigtal jaar bestaat bij de ontwikkelaars, maar toen nog voorbehouden bleef voor insiders. De informatica was toen immers nog niet aan haar bliksemsnelle opmars begonnen. Ook 1995 kan als een belangrijk baken gezien worden; dat jaar gaan twaalf Amerikaanse ondernemingen uit de bouwwereld immers samen rond de tafel zitten om te brainstormen over een vlottere uitwisseling tussen de verschillende toepassingen die door de vakmensen in de bouwsector (architecten, studiebureaus, opdrachtgevers, bedrijven, …) gebruikt worden. De digitale maquette heeft dus een yankee-tintje, maar ze verwierf al snel een internationale dimensie. Nu zijn meer dan 24 landen bij dit proces betrokken. In Europa woedt de BIM-koorts het felst in Finland en Noorwegen. Beide landen hebben omvangrijke middelen vrijgemaakt voor de toepassing en promotie van het gebruik van deze tools en processen in bouw- en openbare werken.
De redenen voor de groei
Andere ecologische en economische factoren hebben op hun beurt bijgedragen tot het succes van BIM, waaronder de wil om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Regeringen die BIM invoeren of van plan zijn dat te doen, handelen immers vaak onder dwang van de wettelijke verplichting om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. De huidige werkmethodes in de bouw zijn ontoereikend, er moet dus verandering komen in de gewoonten en de bouwnijverheid moet gestructureerd worden. BIM is één van de sleutels om dat doel te bereiken.
Een andere reden voor de groei is de zoektocht naar efficiëntie en kwaliteit in de bouwsector. Budgetoverschrijding, onder-productiviteit, tumultueuze relaties tussen de verschillende actoren, voor verbetering vatbare kwaliteit, verspilling, enz.: de bouwnijverheid dient haar werkmethodes niet te verbeteren, maar ze radicaal te veranderen. BIM kan ook hier belangrijke troeven uitspelen. Zijn voorstanders wijzen o.m. op een afname van laattijdige veranderingen in het ontwerp, conflictdetectie en een verbeterde coördinatie, de verrijking van de informatie en de visualisatie, de sacrosancte optimalisatie van het kostenbeheer en noem maar op.
BIM, het Esperanto van de bouw?
Wat er ook van zij, met de evolutie van de elektronica en meer bepaald de tablets dreigen de plannen op papier die niet zo veel informatie bevatten als de digitale maquettes in de vergeethoek te belanden. Het zal ongetwijfeld veel gemakkelijker zijn om een bouwwerf te volgen op een tablet met een massa informatie, of zelfs de klant of de opdrachtgever te begeleiden. En dan hebben we het nog niet gehad over de wetgever die het gebruik van BIM verplicht zal maken voor openbare projecten. In Groot-Brittannië, Finland, Denemarken, Noorwegen of Nederland is BIM reeds verplicht voor openbare bouwprojecten die een bepaald investeringsvolume vereisen. En door de modernisering van de regels voor overheidsopdrachten stuurt ook het Europees parlement sedert 2014 aan op de toepassing van BIM.
Kortom, de digitale maquette is niet alleen een nieuwe ontwerptool, maar vooral een tool voor de productie en het beheer van gegevens die voor alle actoren van eenzelfde bouwwerf en in om het even welke fase ervan toegankelijk zijn. Die gemeenschappelijke taal vereist dus dat BIM een norm wordt die moet vermijden dat documenten afkomstig van verschillende belanghebbende partijen “vertaald” dienen te worden. Wordt BIM dan een soort van Esperanto voor de bouwwereld? Zijn grammatica zal allicht een stuk complexer zijn, maar hij zal veel meer sprekers tellen…