Van postinterventiedossiers naar digitale paspoorten

What’s in a name?

Paspoorten in de bouw zijn een relatief nieuw begrip. Ze verschijnen momenteel in allerlei vormen en maten. Om meer duidelijkheid te scheppen, volgt hieronder een overzicht van enkele officiële definities uit het Europese en Vlaamse beleid.

Een digitaal productpaspoort of digital product passport (DPP) is een reeks productgegevens die toegankelijk zijn via een elektronische drager (Ecodesign for Sustainable Products Regulation, art. 2). Het DPP moet op termijn de belangrijkste tool worden voor toegang tot digitale informatie over (fysieke) producten in de Europese Unie.

Een digitaal bouwwerkpaspoort of building material passport (BMP) is een digitale representatie van de opbouw van het bouwwerk. Het begrip ‘bouwwerk’ behelst zowel gebouwen, infrastructuur als kunstwerken. Dit paspoort bevat onder meer de productpaspoorten, informatie over de toepassingswijze en hoeveelheden van de producten en de historiek van het bouwwerk.

Een digitaal gebouwlogboek of digital building logbook (DBL) is een gemeenschappelijk register van alle relevante gebouwgegevens, aan de hand waarvan weloverwogen beslissingen genomen kunnen worden en informatie gedeeld kan worden binnen de bouwsector (Ecodesign for Sustainable Products Regulation, art. 2). Denk hierbij bijvoorbeeld aan de opmaak van een verkoopdossier met bodemattest of de keuring van de elektrische installatie. Een voorbeeld van een DBL is de woningpas (https://woningpas.vlaanderen.be), een tool van de Vlaamse overheid die burgers informeert over hun woning of perceel.

Producenten van bouwmaterialen zullen de komende jaren via de Construction Product Regulation (CPR) verplicht worden om een DPP op te maken voor hun producten. De EU-Taxonomie, de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) en het Vlaamse beleid stimuleren de opmaak van digitale bouwwerkpaspoorten en gebouwlogboeken.

Waarom paspoorten?

Een paspoort kan meerdere doelen dienen:

• administratieve vereenvoudiging: dankzij gestructureerde data in paspoorten vermijd je om dezelfde data herhaaldelijk te moeten registeren in verschillende instrumenten (vergunning, aanbestedingsdossier, offerte, postinterventiedossier, nacalculatie, hergebruikinventaris …), wordt de opmaak van deze instrumenten geautomatiseerd en verhoogt de betrouwbaarheid van de informatie

• ondersteuning bij (levensduurverlengende) onderhoudsactiviteiten, bijvoorbeeld bij keuringen en as-a-Service-diensten (voor meer informatie hierover verwijzen we naar de themapagina over circulaire economie op www.buildwise.be). Verder kunnen vanuit paspoorten automatische herinneringen voor onderhoudswerken verstuurd worden naar gebruikers, zoals het geval is bij de woningpas

• hergebruik en recyclage: aan de hand van gedetailleerde informatie over bouwmaterialen kunnen bouwheren, ontwerpers, aannemers, producenten en verwerkers gerichter inzetten op hergebruik en recyclage

• veiligheid en gezondheid: as-builtinformatie over bouwwerken is belangrijk voor de veiligheid van aannemers en gebruikers, bijvoorbeeld voor de ligging van gasleidingen of de keuring van gasinstallaties om onder meer CO-vergiftiging te vermijden

• input voor ontwerp- en rapportagetools, zoals de berekening van energieprestaties en milieu-impact via EPB-software en TOTEM. Bovendien kan het aanleveren van data voor duurzaamheidsrapportage aangeboden worden als een extra service aan klanten

• waardebepaling en -behoud: paspoorten kunnen banken, verzekeraars, eigenaars, aannemers … helpen om risico’s van investeringen in te schatten, zicht te krijgen op de levenscycluskosten, de (rest)waarde van materialen te begroten, de kostprijs van renovatie en sloop tegenover elkaar af te wegen …

Samenvatting van een artikel, verschenen op de pagina’s 22-23 van het Buildwise Magazine maart-april 2025. Enkel het originele Buildwise-artikel geldt als referentie. Dit artikel werd opgesteld in het kader van het Living Lab ‘Digital 4 Circular Construction’, met de steun van VLAIO.