Drie oplossingen tegen malafide bouwpraktijken

In 2022 ontving de Vlaamse Consumentenombudsdienst ruim 900 klachten over aannemers. Hoewel de wet Breyne kandidaat-bouwers of kopers al beschermt, vastlegt wie verantwoordelijk is en financiële garanties voorziet, blijven er malafide bouwpromotoren en aannemers actief. NAV benadrukt dat architecten een belangrijke adviserende rol hebben bij elk (ver)bouwproject (zelfs waar een dergelijke expert niet wettelijk is verplicht). Zij kunnen helpen om een betrouwbaar team voor de werken aan te stellen, weten welke voorschotten aanvaardbaar zijn en voeren ook een controle op de kwaliteit van de werken uit. Tevens zullen ze helpen bij discussies over bouwtechnische en financiële zaken.  

Toch is dat volgens NAV niet voldoende. Sinds 2018 geldt er voor aannemers een verplichte vezekering, maar die is beperkt. Ze geldt immers enkel voor de tienjarige aansprakelijkheid,  bepaalde werken en binnen bepaalde woningbouwprojecten.  Daardoor is maar een minderheid van de schadegevallen gedekt. Zo valt pakweg een verkeerd geplaatste isolatie of slechte dakdichting uit de boot, terwijl dergelijke ‘kleine’ fouten wel grote financiële consequenties kunnen hebben die bepaalde aannemers niet kunnen dragen wanneer ze aansprakelijk worden gesteld. Daarom pleit het Netwerk Architecten Vlaanderen voor een uitbreiding van de beroepsaansprakelijkheidsverzekering voor aannemers en de lat dus even hoog te leggen als voor de architecten. Naast het beschermen van de consumenten (en architecten bij een ‘in solidum’ veroordeling) tegen schade door uitvoeringsfouten of aannemingswerken van slechte kwaliteit, zou deze maatregel er ook voor zorgen dat malafide aannemers automatisch worden geweerd (verzekeringsmaatschappijen zullen aan onbetrouwbare of ongezonde ondernemingen geen polis geven).  

Tenslotte vraagt NAV een hervorming van het registratiesysteem voor aannemers. De registratie zou verplicht moeten zijn voor alle bedrijven die als aannemer actief willen zijn, maar de voorwaarden voor een basisregistratie moeten dan niet zo strikt zijn als bij de huidige erkende aannemers. Wel zou de aannemer een verzekering beroepsaansprakelijkheid moeten nemen. Volgens NAV zou de registratieautoriteit een controle kunnen doen en op haar website een tool publiceren waarmee (ver)bouwers kunnen checken of een bepaald ondernemingsnummer wel degelijk als aannemer is geregistreerd en het beroep mag uitoefenen.