Met duurzaamheid alleen redden we het niet
Duurzaamheid strooien we rond als kleurrijke confetti op een verjaardagsfeestje. Gevolg: een tot op het bot uitgehold begrip. Met de huidige duurzame ontwikkeling redden we het niet. Niet wijzelf en zeker niet onze kinderen en kleinkinderen. Dringend tijd om een nieuw verhaal te schrijven waar de maatschappij én de planeet baat bij hebben. Door Bruno Deraedt (BAST architects & engineers – VIBE)
Iedereen is duurzaam. Toch als we de uitgekookte praatjes van marketeers en beleidmakers mogen geloven. Anno 2023 is het duurzaamheidsbegrip inhoudelijk even hol als de beloftes op de doorsnee klimaattop. Volgens het Brundtland-rapport uit 1983 voorziet duurzame ontwikkeling ‘in de behoeften van de huidige generatie, zonder de behoeften van toekomstige generaties in gevaar te brengen’. We maken ons leven comfortabeler zonder de planeet en leefomgeving verder te schaden. Hoe zit dat eigenlijk met die fossiele brandstoffen en plastics? Zijn er grenzen aan die ontwikkeling?
Het probleem is dat duurzame ontwikkeling krampachtig vasthoudt aan de vermindering of beperking van onze ecologische voetafdruk. Zo streven we hooguit naar een break-even of CO2-neutraliteit. Maar wat doen we met de vervuiling die we de afgelopen eeuwen opstapelden? Uit het oog uit het hart? Maatschappelijke vooruitgang kwam tegen een prijs en daar ondervinden we met hittegolven, stortvloeden, misoogsten en energieoorlogen en de gevolgen van dit alles. De oorzaak ligt volgens antropoloog Gregory Bateson in ‘the difference between how nature works and the way people think’. Lees: een verkapt mechanisch denkpatroon opgehangen aan controleerbaarheid, efficiëntie en winstbejag bezorgde ons meer problemen dan oplossingen.
Met duurzaamheid alleen redden we het niet. Een confronterende vaststelling die ons aanmoedigt om een nieuw verhaal te schrijven. Waarom gaan we niet voluit voor een positieve impact? Regeneratieve ontwikkeling streeft naar een wederzijdse win-winsituatie waar de planeet en de maatschappij baat bij hebben. Het vertrekpunt is herstel. De bouwsector kan een duwtje in de rug geven door zich onder meer te baseren op natuurlijke leerlessen. Zo baseert circulair bouwen zich al op het principe dat afval niet bestaat, maar juist een grondstof vormt voor nieuwe materialen.
Willen we het verschil maken dan moeten we de werking en de voordelen van de natuur integreren in onze manier van ontwerpen, bouwen en samenwerken. Bouwprojecten worden dan echt boeiend daar ze als versnellers in het transitieproces betekenen. Een transitie naar gezonde, veerkrachtige en gelukbrengende omgevingen met een oprechte positieve impact op de planeet en de mens.
Wil je meer weten? Volg de nieuwsbrief of volg een introductie : www.vibe.be