Genk en Energyville/VITO mogen Europese testsite realiseren

Het living lab op het Thor Park in Genk, opgebouwd uit energie-innovaties geleid door EnergyVille, stelde zopas ambitieuze uitbreidingsplannen voor. oPEN Thor is de naam van een testsite die naast het wetenschaps- en bedrijvenpark van 100 ha ook de sociale woonwijk Nieuw Texas in Genk en delen van de aangrenzende tuinwijk in Waterschei zal omvatten.

De uitbreiding van het living lab naar de residentiële woonwijk wordt gerealiseerd in het kader van het oPEN Lab-project en gebeurt in samenwerking met de stad Genk, Thor Park, de sociale woonmaatschappij Nieuw Dak, de vzw Stebo en Flux50.

oPEN Lab is een gerenommeerd Europees Green Deal-project van 20 miljoen € dat de komende jaren in Genk een unieke testsite voor energiepositieve wijken zal opbouwen. Twee andere soortgelijke sites worden gerealiseerd in Tartu (Estland) en in Pamplona (Spanje).

Onder de coördinatie van VITO / EnergyVille werken 33 partners uit zeven landen samen om ‘open innovatie living labs”, technologieën, diensten en sociale innovaties voor de realisatie van energiepositieve wijken te testen en optimaliseren.

Energiepositieve wijken (Positive Energy Neighbourhoods – PEN) produceren meer energie dan ze verbruiken door een combinatie van energiebesparende maatregelen en efficiënt gebruik van lokaal opgewekte duurzame energie.

Energieopslag en slimme en flexibele vraagsturing zorgen daarbij voor een interactie met – en ontlasting van – het energiesysteem. In een PEN komen heel wat innovaties samen die de omslag naar een klimaatneutrale stedelijke infrastructuur mogelijk moeten
maken.

30 woningen

De living labs zijn dus als het ware ‘innovatie hotspots’ die de transitie inzetten om in de toekomst op grote schaal over heel Europa energiepositieve wijken te realiseren. In oPEN Lab Genk zullen meer dan dertig woningen, zowel privé- als huurwoningen, een transformatie naar een testomgeving ondergaan door gekoppeld te worden aan het living lab op Thor Park, onder andere via een eigen slim dataplatform.

“We zijn buitengewoon trots dat dit project door de Europese Commissie uit 115 kandidaten geselecteerd is, en daarmee naar voor wordt geschoven als vlaggenschip van de Europese renovatiegolf, één van de speerpunten om de klimaatdoelstellingen van 2050 te behalen”, zegt Maarten De Groote, projectcoördinator van oPEN Lab en onderzoeker bij EnergyVille / VITO.

“De reconversie van het Thor Park met haar verleden als voormalige mijnsite tot duurzaam bedrijven- en wetenschapspark staat symbool voor de energietransitie die onze maatschappij te wachten staat. Met het oPEN Lab project kunnen we samen met de stad Genk, de Vlaamse industrie en sociale partners een positieve transformatie van de omliggende wijken realiseren, die bovendien als hefboom dient voor toekomstige grootschalige renovatieprojecten”, vervolgt Maarten De Groote.

Het oPEN Thor living lab – dat zich uitstrekt over Thor Park, Nieuw Texas, de tuinwijk in Waterschei en KRC Genk – zal na afloop van het project permanent blijven fungeren als unieke testomgeving voor de activiteiten van EnergyVille en haar partners. Op de site wordt ook een innovatief warmtenet, een gelijkstroomnet en een geavanceerd dataplatform uitgerold, allemaal met als doel om optimaal gebruik te maken van de beschikbare energie en aan bedrijven een blijvende testomgeving voor de ontwikkeling van innovatieve technologieën en diensten aan te bieden.

“Vlaanderen is op veel vlakken voorloper, ook nu weer nemen we voorsprong rond duurzame energie. Het is uitstekend nieuws dat verschillende partners de handen in mekaar slaan en daardoor unieke innovatieve oplossingen kunnen ontwikkelen die goed zijn voor
het klimaat. Met organisaties zoals EnergyVille, VITO en Flux50 tonen we dat Vlaanderen mee aan de top staat in de strijd voor een duurzaam klimaat”, verklaart Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits.

Wim Dries, de burgemeester van de stad Genk, is trots dat deze unieke testomgeving vorm krijgt in zijn stad. “Met deze uitbreiding krijgen alle betrokkenen toegang tot een state-of-the-art infrastructuur, kennis en een uitgebreid ecosysteem om innovatieve energieoplossingen in een reële, veilige omgeving met eindgebruikers te valideren. Die co-creatie en samenwerking tussen de verschillende partners en de lokale bewoners is cruciaal om de puzzelstukjes rond de energietransitie in elkaar te doen passen en zal Genk helpen haar ambitieuze klimaatdoelstellingen te realiseren”, aldus burgemeester Dries.

“Het Thor Park fungeert al een tijdje als regelluwe zone. De uitbreiding van het living lab met innovatieve energiebronnen, een geavanceerd warmtenet, gelijkstroomnet en dataplatform is een logische volgende stap. We zetten daarbij ook onze deuren open om technologische innovaties mee vorm te geven. Het oPEN Thor living lab is een omgeving die leeft en groeit – een inspirerend ecosysteem waar co-development en co-creatie tussen wetenschappelijke, industriële en residentiële partners centraal staat.”, concludeert Gerrit Jan Schaeffer, general manager bij EnergyVille.

EnergyVille is een samenwerking tussen de Belgische onderzoekspartners KU Leuven, VITO, imec en UHasselt voor onderzoek naar duurzame energie en intelligente energiesystemen. EnergyVille ontwikkelt de technologieën en kennis om publieke en private betrokkenen te ondersteunen bij hun transitie naar een energie-efficiënte, gedecarboniseerde en duurzame stedelijke omgeving.

De unieke complementariteit van de onderzoekspartners stelt EnergyVille in staat de hele waardeketen van het energiesysteem te integreren in het onderzoek. Dit reikt van materialen en componenten tot het niveau van gehele energiesystemen, businessmodellen en strategieën. De activiteiten zijn verzameld in acht interdisciplinaire domeinen: zonne-energie, batterij-opslag, vermogenelektronica, power-to-molecules, elektrische netwerken, thermische systemen, energie voor gebouwen en districten, energiestrategieën en -markten.

Met ongeveer 400 onderzoekers en state-of-the-art onderzoeksfaciliteiten is EnergyVille op energievlak een Europese innovatiehub van topniveau. Het brengt onderzoek, ontwikkeling en training samen onder één naam, in nauwe samenwerking met lokale, regionale en internationale partners uit zowel de industrie als publieke autoriteiten.

Als R&D-innovatiehub, gevestigd in het industriegeoriënteerde ecosysteem van Thor Park (Genk), biedt EnergyVille een aantrekkelijke omgeving voor energieonderzoek, industriële productontwikkeling en bedrijfscreatie. De samenwerking wordt daarbij gesteund door de stad Genk, de provincie Limburg, LRM, Nuhma, POM Limburg en de Europese structurele fondsen.