Kortrijk start heraanleg historisch hart

In Kortrijk werden de Grote Markt, de verlaagde Leieboorden en het Begijnhof eerder al onder handen genomen. De stad wil met de nieuwe plannen nog meer waardevolle gebouwen, straten en parken tot hun recht laten komen en zo een verbinding maken tussen de verlaagde Leieboorden, het winkelwandelgebied, de Grote Markt en het Plein. De ambitie is helder: door de geplande ingrijpende facelift van Kortrijk een nationale en zelfs internationale publiekstrekker maken.

 

Het projectgebied bestaat uit de omgeving van de Onze-Lieve-Vrouwekerk, de Onze-Lieve-Vrouwestraat met haar zijstraatjes, het Begijnhof en het Begijnhofpark en heeft een gigantisch potentieel. De aangekondigde werken moeten dat potentieel laten renderen. De heraanleg van het historisch hart bestaat uit zes projectonderdelen die door de stad worden gefinancierd. Daarnaast zijn er ook enkele private projecten in dit gebied waardoor de totale investering (stad en privaat) om en bij de 100 miljoen € bedraagt: One Broel (28 miljoen €), Cobergher Hotel (20 miljoen €) en de ontwikkeling van de Sint-Vincentiussite (13 miljoen €).

Om het historische centrum te hertekenen, deed de stad opnieuw een beroep op Michel Desvigne, de ontwerper die eerder de plannen voor de verlaagde Leieboorden tekende. De Onze-Lieve-Vrouwestraat en de omliggende straatjes (Kapittelstraat, Pieter De Cockelaerestraat en Begijnhofstraat) krijgen een grondige facelift zodat het historische karakter van deze smalle straten ten volle in de verf wordt gezet. Naar het voorbeeld van het Patershol in Gent of Le Vieux Lille in Rijsel wordt hier een idyllisch woonerf gecreëerd. De historische identiteit van de buurt wordt versterkt door gerichte ingrepen. Zo wordt het asfalt op de rijweg vervangen door kleinschalige elementen in natuursteen (en met vervanging van de rioleringen). Daardoor worden de straten een echt onderdeel van het historische Kortrijk. Bomen en (gevel)groen zorgen voor een levendiger karakter.

 

De ruimte rondom de Onze-Lieve-Vrouwekerk wordt volledig heraangelegd. Onnodige verharding en niveauverschillen worden weggenomen. Bomen, gevelgroen en beplanting zorgen voor een groenere omgeving. De aanleg van paden zorgt voor vlotte verbindingen voor fietsers en wandelaars van en naar het Begijnhofpark. Rondom het Deken Zegerplein zal ruimte zijn voor terrasjes.

De Onze-Lieve-Vrouwekerk zit vandaag aan de achterzijde ingekneld door de gebouwen van de site St-Vincentius. Die site wordt deels gesloopt. Daardoor wordt de tussenafstand verruimd van zowat 5 naar minstens 20 m. Hierdoor krijgt de kerk ademruimte en worden interessante zichtpunten vanuit het Begijnhofpark op de kerk en de Artillerietoren hersteld.

 

Bij archeologische opgravingen enkele jaren terug werd een deeltje van de oude burchtmuur aan de zuidzijde van de kerk blootgelegd. Met de afbraak van de gebouwen van St-Vincentius kan het resterende deel van de historisch muur tussen de Artillerietoren en de Groeningestraat ook zichtbaar gemaakt worden. Hierdoor wordt de militaire geschiedenis van de kerk voelbaar. De kerk was in het begin van de 14e eeuw namelijk een onderdeel van het militaire complex van de Franse dwangburcht. Deze werken moeten starten in 2021 en lopen tot 2023. De kosten worden geraamd op 2,8 miljoen €.

De Sint-Vincentiussite (3.819 m²) is sinds eind 2017 volledig in handen van stad. In afwachting van de herontwikkeling van de site is ze begin 2018 ter beschikking gesteld voor tijdelijk gebruik. Die tijdelijke projecten doven uit in 2022. De site speelt een belangrijke rol in de heraanleg van het historische hart van de stad. Zo wordt het kopgebouw aan de kant van de Groeningestraat gesloopt waardoor de Onze-Lieve-Vrouwekerk meer ademruimte krijgt. Ook een deel van de gebouwen aan de kant van het Begijnhofpark worden afgebroken om het park uit te breiden. Die werken starten in 2023. Er komt ook een deel nieuwbouwwoningen, maar geen hoogbouw, belooft burgemeester Van Quickenborne. Over de invulling van de gebouwen die blijven staan, wordt nog volop nagedacht. De timing voor dit deelproject gaat van 2023 (start sloopwerken) tot 2026.

Het Begijnhofpark is al een groene oase in het hart van Kortrijk. De komende jaren wordt het park met ruim 30% uitgebreid van 8.100 naar 10.700 m². Dat wordt bereikt door het slopen van de Sint-Vincentiussite. Daardoor wordt ook het zicht vanuit het park op de Artillerietoren en de Onze-Lieve-Vrouwekerk hersteld. Voor deze plannen wil Van Quickenborne opnieuw een beroep doen op Paul Deroose.

 

Het Boerenhol en de Zypte vormen een cruciale link tussen het Begijnhofpark, het Overbekeplein en het St-Maartenskerkhof. Op vandaag is het een onderbenutte (parkeer)ruimte zonder een echte bestemming of identiteit. Het Boerenhol krijgt een kwalitatieve groenaanleg en versterkt zo het aanwezige groen van de naastliggende ‘put’ van de Zypte. De groene ruimte verdubbelt bijna van 1.000 naar 1.865 m². Er zal ook ruimte zijn voor speelelementen voor kinderen. Nieuwe fiets- en wandelpaden zorgen voor een kwalitatieve verbinding tussen het Begijnhofpark, het Overbekeplein en het St-Maartenskerkhof. Timing: 2022-2024. De kosten worden geraamd op 800.000 €.

Museum 1302, nu ondergebracht in de Groeningeabdij, krijgt een nieuwe locatie in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Het wordt een kerkmuseum met gemengde bestemming, met aandacht voor 1302, en met respect voor de kerkfunctie. Het wordt een verrassend en vooral multimediaal museum dat de bezoeker virtueel op sleeptouw neemt. De opening staat op de agenda voor 2022. De kosten voor de aanpassingen in de kerk worden geraamd op 1,25 miljoen €.

De Groeningeabdij krijgt een nieuwe invulling. Het wordt een eigentijdse kunst- en tentoonstellingsruimte rond het thema
‘identiteit’ en met een duidelijke link met het museum 1302. Er wordt vertrokken vanuit een vaste eigen stedelijke collectie beeldende kunst. Timing: 2023 – 2024. De kosten worden begroot op 6,78 miljoen €.

De totaalrestauratie van het Begijnhof nadert zijn einde. De restauratie startte in 1984. Met de start van de nieuwe legislatuur in 2013 schakelde het OCMW een versnelling hoger in dit restauratiedossier. Terwijl de eerste vijf fasen 30 jaar in beslag namen, zullen de laatste vijf fasen klaar zijn in zowat zeven jaar tijd. De meerjarenovereenkomst voor fase 5 t.e.m. 10 kost 10,3 miljoen € waarvan 6,6 miljoen € Vlaamse erfgoedsubsidie. De tiende en laatste fase, de restauratie van de buitenomgeving is in volle uitvoering door Wegenbouw Ockier (naar de plannen van architectenbureau Ph. Pauwels & Stoop Architecten bvba en studiebureau Lobelle) en zal rond de Paasvakantie van 2021 afgewerkt zijn. De nutsleidingen worden aangepakt, de straatverlichting vernieuwd en er komt een heraanleg van het binnenplein (inclusief restauratie van het beeld van Johanna Van Constantinopel), de bestrating en de bleekweide.